❤️️ Truyện ngắn dường như là đứa con tất yếu của người mẹ thơ và người cha văn xuôi Chi tiết

Kinh Nghiệm Hướng dẫn Truyện ngắn dường như thể người con tất yếu của người mẹ thơ và người cha văn xuôi 2022

Pro đang tìm kiếm từ khóa Truyện ngắn dường như thể người con tất yếu của người mẹ thơ và người cha văn xuôi được Update vào lúc : 2022-05-06 09:34:11 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật Hướng dẫn trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi tìm hiểu thêm tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha.

2 Dàn ý & 8 bài văn mẫu lớp 11 hay nhất

Nội dung chính

• Phân tích chất thơ trong truyện ngắn Hai đứa trẻ
• Dàn ý số 2
• Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 1
• Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 2
• Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 3
• Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 4
• Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 5
• Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 6
• Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 7
• Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 8

Văn mẫu lớp 11: Phân tích chất thơ trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam gồm 2 dàn ý rõ ràng kèm theo 8 bài văn mẫu hay nhất. Qua 8 bài văn mẫu này giúp những bạn lớp 11 có thêm nhiều tư liệu ôn tập, trau dồi ngôn từ, rèn kỹ năng viết văn ngày một tiến bộ hơn.

Chất thơ trong truyện “Hai đứa trẻ” là giá trị nhân đạo thâm thúy thức tỉnh hồn người những kiếp sống lầm than. Chất thơ ấy vừa tạo ra sắc tố lãng mạn và nội dung hiện thực truyện “Hai đứa trẻ một tác phẩm kết tinh phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của Thạch Lam về truyện ngắn vậy. Vậy sau này là 8 bài văn mẫu hay nhất, mời những bạn cùng theo dõi tại đây.

Phân tích chất thơ trong truyện ngắn Hai đứa trẻ

a. Mở bài:

– Đọc truyện ngắn Thạch Lam, hay thấy diễn biến của ông không còn gì đặc biệt quan trọng, thậm chí còn đôi lúc đơn thuần và giản dị đến như không còn. Nhân vật của ông cũng không thuộc vào những lớp người dân có vai trò lớn trong xã hội. Vậy mà tác phẩm vẫn đã có được một sức truyền cảm lớn để hoàn toàn có thể neo đậu lâu bền trong tâm người đọc, tạo ra một sức mê hoặc nhẹ nhàng mà da diết cho những người dân đọc mỗi lần đọc lại, sống lại cùng với nó. Một trong những yếu tố quan trọng tạo ra sức truyền cảm, sự mê hoặc, mê hoặc ấy đó đó là chất thơ lắng đọng phủ rộng từ những trang văn.

– Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” (“Nắng trong vườn” – 1938) là một truyện ngắn giàu chất thơ.

b. Thân bài:

b.1. Chất thơ và chất thơ trong truyện ngắn:

– “Chất thơ”: Tính chất trữ tình – tính chất được tạo ra từ sự hòa quyện giữa vẻ đẹp của cảm xúc, tâm trạng, tình cảm với vẻ đẹp của những biểu lộ nó để hoàn toàn có thể khơi gợi những rung động thẩm mĩ và tình cảm nhân văn.

– Chất thơ trong truyện ngắn: Được tạo ra lúc nhà văn để ý quan tâm khai thác và biểu lộ một cách tinh xảo cái mạch cảm xúc, tâm trạng, tình cảm của nhân vật hoặc của chính mình trước toàn thế giới bằng những rõ ràng, hình ảnh đầy quyến rũ và một lối văn trong sáng, truyền cảm, phù phù thích hợp với nhịp điệu riêng của cảm xúc, tâm hồn.

– Một truyện ngắn (hoặc tác phẩm văn xuôi) sẽ là giàu chất thơ khi mối bận tâm của người viết không đặt vào việc kể lại một biến cố, yếu tố, hành vi mà là việc làm bật lên một trạng thái của đời sống hoặc của tâm hồn con người.

b.2. Chất thơ trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ”:

b.2.1. Vẻ đẹp của cảm xúc, tâm trạng, tình cảm:

– Ở nhân vật Liên có vẻ như đẹp của một tâm hồn trẻ thơ trong sáng và thuần khiết, tự nhiên như trước đó chưa từng chịu một tác động xấu đi nhé của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường.

+ Những rung động tinh xảo trước môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường xung quanh: Chỉ một mùi nồng nồng, âm ẩm bốc lên đã khiến Liên ngỡ đó là mùi riêng của đất quê; không khí vắng lặng vắng ngắt của phố huyện đã lay động tâm hồn Liên để cô cảm nhận được cái buồn của buổi chiều quê và khiến hai con mắt cô cũng như ngập đầy bóng tối của buổi chiều quê đó; khi đêm xuống, Liên thích thú ngắm khung trời đêm với ngàn sao lấp lánh để mơ mộng về con vịt theo sau ông Thần Nông, về dòng sông Ngân Hà trong những câu truyện cổ; tâm hồn Liên trong sáng và nhạy cảm đến độ hoàn toàn có thể bắt nhạy với những tín hiệu mơ hồ nhất của toàn thế giới quanh mình: những con đom đóm lập lòe, những khe sáng, hột sáng lọt qua khe cửa, từng loạt hoa bàng rụng khẽ xuống vai áo…

+ Hoài niệm về quá khứ và mơ mộng với đoàn tàu: Cuộc sống thường nhật với gánh nặng mưu sinh không thể xoá bỏ trong Liên niềm nhớ tiếc quá khứ. Thậm chí, chính môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường tẻ nhạt hằng ngày lại khiến nỗi nhớ ấy thêm da diết, khắc khoải: dù kỉ niệm còn sót lại không nhiều nếu không muốn nói là rất ít, nhưng quá khứ luôn trở về trong Liên bằng ánh hồi quang rạng rỡ nhất “Tp Hà Nội Thủ Đô xa xăm, Tp Hà Nội Thủ Đô sáng rực, vui vẻ và huyên náo”. Chính nỗi nhớ quá khứ luôn thường trực đã khiến Liên khi trái chiều với hình ảnh thực của chuyến tàu đêm lại đắm mình trong những mơ tưởng xa xôi để “sống giữa bao nhiêu sự xa xôi không biết” mà chuyến tàu ấy gợi lên trong tâm hồn cô.

+ Lòng trắc ẩn riêng với những cảnh ngộ đáng thương: Bản thân Liên đang sống một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nghèo khó, Liên cũng thấm thía thâm thúy cảnh nghèo và buồn mà cô đang phải trải qua tuy nhiên không vì thế mà Liên đóng kín tâm hồn riêng với con người và môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường quanh mình. Nhìn những đứa trẻ nghèo đang nhặt nhạnh, tìm kiếm trên bãi chợ, Liên thấy “động lòng thương” tuy chính chị cũng không còn gì khiến cho chúng. Sẵn có một tấm lòng thơm thảo, Liên đã rót đầy hơn vào cút rượu của bà cụ Thi điên dù trong em không phải không còn cảm hứng sờ sợ rất tự nhiên ở một đứa trẻ khi phải đương đầu với một người không hoàn toàn thông thường. Chính những tình cảm ngỡ như rất giản dị ấy lại làm cho những người dân ta cảm động như được “thanh lọc tâm hồn” để trở về với những gì tự nhiên thuần khiết nhất.

– Ở cái tôi Thạch Lam ẩn kín sau nhân vật: Dường như, Thạch Lam đã viết truyện ngắn “Hai đứa trẻ” bằng chính những trải nghiệm tuổi thơ ở phố huyện Cẩm Giàng. Đọc truyện, không thể không sở hữu và nhận thấy cái tình âu yếm mà Thạch Lam dành riêng cho nhân vật. Cái tình âu yếm ấy một mặt xuất phát từ cái nhìn nhân hậu, yêu thương mà người lớn dành riêng cho lứa tuổi này, một mặt là vì nhà văn đã hóa thân vào nhân vật, là yếu tố ám ảnh của tuổi thơ gắn sát với phố huyện Cẩm Giàng. Sự cộng hưởng của những cảm xúc này để tạo cho những trang viết Thạch Lam một sự hòa quyện giữa chất thực và chất thơ để tạo thành một sức hút da diết, bền vững của tác phẩm.

b.2.2. Vẻ đẹp của hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp:

– Trong truyện, Thạch Lam đã xây dựng được một toàn thế giới hình ảnh vừa chân thực, sinh động lại vừa vô cùng quyến rũ bởi chính vẻ đẹp của nó.

+ Quan niệm của Thạch Lam: “Cái đẹp man mác khắp vũ trụ, len lỏi khắp hang cùng ngõ ngách, tiềm tàng ở mọi vật thông thường”.

+ Không gian được lựa chọn trong tác phẩm: Một phố huyện nghèo nơi tiếp giáp giữa thành thị và thôn quê sống dưới ngòi bút Thạch Lam dường như tính chất làng đã nhiều hơn nữa tính chất phố.

+ Trong không khí êm ả, yên bình của phố huyện, mỗi hình ảnh được ngòi bút Thạch Lam gợi ra đều chan chứa chất thơ: Phương Tây “đỏ rực như lửa cháy”, đám mây “ánh hồng như hòn than sắp tàn”, tiếng trống thu không “vang xa để gọi buổi chiều”, đêm mùa hạ “êm như nhung và thoảng qua gió mát”, vòm trời “Hàng trăm ngôi sao 5 cánh ganh nhau lấp lánh”, những con đom đóm “bay là là trên mặt đất hay lén vào những cành cây”, bóng bác phở Siêu “mênh mông ngã xuống đất một vùng và kéo dãn đến tận hàng rào hai bên ngõ”…Tất thảy đều là những hình ảnh, sắc tố, âm thanh vô cùng quen thuộc, bình dị mà ngỡ như rất mới mẻ, rất quyến rũ trong những câu văn Thạch Lam chính bới nó không riêng gì có hiện hữu như một khái niệm mà như một trạng thái của yếu tố sống đang xao động để chuyển dần một cách tinh xảo cái xao động ấy vào tâm hồn con người. Dưới ngòi bút Thạch Lam, thậm chí còn đến hơn cả rác rưởi của một phiên chợ quê cũng gợi nhớ bao điều thân thuộc “Chợ họp giữa phố vãn từ lâu. Người về hết và tiếng ồn ào cũng mất. Trên đất chỉ từ rác rưởi, vỏ bưởi, vỏ thị, lá nhãn và lá mía. Một mùi âm ẩm bốc lên, hơi nóng của ban ngày lẫn mùi cát bụi quen thuộc quá, khiến chị em Liên tưởng là mùi riêng của đất, của quê nhà này”. Sức quyến rũ của thứ mùi vị này ở đoạn nó thức tỉnh cảm xúc, cảm hứng ấu thơ của thật nhiều người Việt.

– Truyện có những rõ ràng được lựa chọn đích đáng để thể hiện tinh và sâu toàn thế giới của những cảm xúc, cảm hứng và tình cảm vừa mơ hồ, vừa da diết trong tâm hồn nhân vật: Liên ngồi lặng lẽ bên mấy quả thuốc sơn đen lúc chiều muộn với hai con mắt ngập đầy dần bóng tối; Liên cùng em nhìn ngắm những vì sao để mà thấy chúng như thuộc về vũ trụ thăm thẳm bát ngát, đầy bí mật và xa lạ; Liên và An chờ đón chuyến tàu đêm… Trong số đó, hoàn toàn có thể nói rằng, rõ ràng đợi tàu của hai đứa trẻ đó đó là đỉnh điểm của chất thơ trong tâm hồn người. Với hai chị em Liên, đoàn tàu vừa là một thực tiễn, vừa là một ảo ảnh trong cái nhìn non trẻ và đầy khát khao. Đoàn tàu đi rồi, ánh sáng vụt lóe lên đã và đang tắt, hai chị em đã và đang chìm vào giấc ngủ tuy nhiên dư âm của khát vọng thì vẫn còn đấy vang vọng mãi bởi đó là yếu tố cơ bản để “gióng lên cái gì này còn ở tương lai” (Nguyễn Tuân). ánh sáng của đoàn tàu đã làm cháy lên một thứ ánh sáng khác – ánh sáng của khát vọng da diết trong tâm hồn những đứa trẻ. Trân trọng và nâng niu khi mày mò ra thứ ánh sáng này, tác phẩm của Thạch Lam đã đạt tới một giá trị nhân văn đáng quý.

– Mạch truyện của “Hai đứa trẻ” rất đậm màu trữ tình:

+ Quan niệm của Thạch Lam: “Nhà văn cốt nhất phải đi sâu vào tâm hồn mình, tìm thấy những tính tình và cảm hứng thành thực: tức là tìm thấy tâm hồn mọi người qua tâm hồn của chính mình”. Từ đó hoàn toàn có thể thấy, cái hiện thực mà nhà văn quan tâm và đặt lên số 1 là hiện thực tâm trạng, là những xúc cảm, rung động của tâm hồn con người.

+ Truyện “Hai đứa trẻ” không còn diễn biến, mạch truyện không vận động theo mạch của những tình tiết, sự kiện mà vận động theo mạch cảm xúc, tâm trạng nhân vật. Để làm được điều này, nhà văn đã đặt điểm nhìn trần thuật vào nhân vật Liên – một cô nàng chưa hoàn toàn bước thoát khỏi thời ấu thơ, một cô nàng có tâm hồn thuần khiết và nhạy cảm. Từ điểm nhìn ấy, bức tranh đời sống được tái hiện với việc xen kẽ, tuy nhiên hành và xâm nhập của cảm hứng thực tại và hồi ức quá khứ mà dường như, cái nổi trội lên, chi phối sự vận động của mạch truyện lại là hành trình dài tìm lại những kí ức quá khứ từ chính cái hình ảnh đang hiện hữu trong thực tại – hình ảnh đoàn tàu. Triển khai mạch truyện theo phía này, ngòi bút Thạch Lam có Xu thế khuynh hướng về trong, đi vào toàn thế giới bên trong với những cảm xúc, cảm hứng nhiều khi rất mong manh, mơ hồ, thoáng qua, những biến thái tinh vi của tâm hồn trước ngoại cảnh: nỗi buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày tàn, những hoài niệm da diết về một Tp Hà Nội Thủ Đô trong kí ức tuổi thơ, những cảm hứng xa xôi không biết…

– Để thể hiện thành công xuất sắc toàn bộ những điều trên, Thạch Lam đã sử dụng một bút pháp trữ tình rực rỡ trong lời kể, giọng kể, một bút pháp hòa hợp sự trong sáng, đúng chuẩn và dịu dàng êm ả, hoà hợp sự kín kẽ và giản dị như một lời thủ thỉ vừa phải, êm đềm nhỏ nhẹ nhưng hoàn toàn có thể phân biệt được từng âm vị.

+ Thạch Lam ít dùng những chữ to tát, những nhịp điệu gấp gáp vội vàng, lời văn của ông thuần thục, tinh xảo để phô diễn những trạng thái, những cảm xúc trong tâm hồn. Câu văn của Thạch Lam nhiều thanh bằng gợi một nhịp điệu chậm buồn nhưng có sức phủ rộng. Chẳng hạn khi miêu tả vẻ trầm buồn nhưng cũng rất đỗi nên thơ của phố huyện, Thạch Lam đã viết: “Chiều, chiều rồi, một chiều êm ả như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào…” Hay miêu tả cảnh đêm tối sau khi chuyến tàu trải qua: “Đêm tối vẫn bao bọc xung quanh, đêm của đất quê, và ngoài kia đồng ruộng mênh mang và yên lặng”.

+ Thạch Lam đã sáng tạo ra một thứ ngôn từ nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp riêng để diễn đạt cái xao động của yếu tố sống khẽ vang lên trong không khí, thời hạn tĩnh mịch để diễn tả cái thanh thoát, dịu hiền của tâm hồn Liên: êm ả, yên lặng, thư thả, gượng nhẹ, nhỏ xíu, yên tĩnh, mơ hồ, miên man, tĩnh mịch … Những từ ngữ này link với nhau như một dải lụa nhẹ bay để tạo một dư âm sâu lắng trong tâm hồn người đọc.

+ Văn phong Thạch Lam rất bình dị: Câu văn ngắn, nhịp văn chậm rãi, thư thả. Dù diễn tả cái náo nức bên trong, cái sôi động của ước mơ, Thạch Lam vẫn rất nhẹ nhàng, vẫn tự nén ngòi bút. Chuyến tàu rực sáng vụt qua, Liên xúc động mạnh khi kỉ niệm xưa dồn dập hiện về “Tp Hà Nội Thủ Đô xa xăm, Hà nội sáng rực, vui vẻ và huyên náo”. Đây là một trong số ít những câu văn phối hợp lối trùng điệp và những thanh trắc tạo điểm nổi bật và ngay câu sau Thạch Lam viết ngắn lại, nhẹ hơn, như ghìm giữ lại niềm xúc động: “Con tàu như đem một chút ít toàn thế giới khác trải qua”. Thạch Lam thường sử dụng kiểu cú pháp đẳng lập, túc tắc, nhịp độ khoan thai tỉnh bơ mà vẫn gây những chấn động nhẹ nhàng, thấm thía đó đó là ở độ nén của cảm xúc mà nhà văn tạo ra trong những câu văn.

c. Kết luận:

– Truyện ngắn “Hai đứa trẻ”, từ hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp tới nội dung được biểu lộ đều chan chứa chất thơ – cái chất thơ được chưng cất từ đời sống bình dị, thường nhật bằng chính rung động của tâm hồn nhà văn, chất thơ toả ra từ tình yêu nét trẻ trung, từ cái nhìn tinh xảo trước vạn vật thiên nhiên, đời sống và niềm tin ở thiện căn của con người…

– Với những gì được khai thác và biểu lộ trong tác phẩm, hoàn toàn có thể nói rằng, truyện “Hai đứa trẻ” tựa như một bài thơ trữ tình, dù không thật giàu sang thâm thúy về ý nghĩa xã hội thì vẫn “mang đến cho những người dân đọc một chiếc gì nhẹ nhõm, thơm lành và mát dịu” (Nguyễn Tuân). Đó vừa là giá trị riêng của tác phẩm, vừa là cốt cách văn chương của Thạch Lam để tạo ra một sức mê hoặc bền vững trong tâm đọc giả.

Dàn ý số 2

1. Mở bài: Dẫn dắt yếu tố bằng phương pháp trình làng về nhà văn Thạch Lam và phong thái văn chương của ông. Sau đó, nêu yếu tố về chất thơ trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của Thạch Lam.

– Ví dụ mở bài: Đọc truyện ngắn Thạch Lam, hay thấy diễn biến của ông không còn gì đặc biệt quan trọng, thậm chí còn đôi lúc đơn thuần và giản dị đến như không còn. Nhân vật của ông cũng không thuộc vào những lớp người dân có vai trò lớn trong xã hội. Vậy mà tác phẩm vẫn đã có được một sức truyền cảm lớn để hoàn toàn có thể neo đậu lâu bền trong tâm người đọc, tạo ra một sức mê hoặc nhẹ nhàng mà da diết cho những người dân đọc mỗi lần đọc lại, sống lại cùng với nó. Một trong những yếu tố quan trọng tạo ra sức truyền cảm, sự mê hoặc, mê hoặc ấy đó đó là chất thơ lắng đọng phủ rộng từ những trang văn.

2. Thân bài:

+ Giải thích: Chất thơ là gì?

Chất thơ là một trong thuật ngữ lý luận chỉ một phẩm chất đặc biệt quan trọng của văn xuôi. Tác phẩm văn xuôi đc xem là có chất thơ khi nội dung của nó đi sâu vào trạng thái cảm xúc diễn tả diễn biến trong trạng thái chủ quan với những rung động tinh xảo.

+ Phân tích: Chất thơ được thể hiện trong “Hai đứa trẻ” ra làm sao?

• Kết cấu truyện ngắn: “Hai đứa trẻ” dường như không còn diễn biến. Tuy chỉ triệu tập vào những diễn biến nội tâm của nhân vật, những mảnh ghép của bức tranh phố huyện nhạt nhòa, mòn mỏi, tuy nhiên Thạch Lam đã để lại ấn tượng đầy ám ảnh cho tác phẩm.
• Khung cảnh vạn vật thiên nhiên: Đó là một mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát với vòm trời huyền bí lấp lánh những vì sao, những con đom đóm lập lòe. Những rõ ràng thơ mộng đã làm giảm sút sắc tố ảm đạm u tối của bức tranh đời.
• Nghệ thuật miêu tả tâm ý nhân vật: Nếu Nam Cao thường đi vào phân tích những quy trình tâm ý phức tạp thì Thạch Lam lại hầu hết đi sâu vào những trạng thái của tâm hồn mà tâm hồn mới là đối tượng người dùng của chất thơ. Nếu Nguyễn Tuân thường đi sâu vào miêu tả những cảm xúc mạnh mẽ và tự tin kinh hoàng thì Thạch Lam lại cố vẽ nên hình những cảm hứng mong manh, mơ hồ, tinh xảo “như những rung động của một cánh bướm non”.
• Nghệ thuật ngôn từ: Giọng điệu nhẹ nhàng, truyền cảm. Ngôn ngữ vừa giàu nhạc điệu vừa giàu tính tạo hình.

+ Bình luận: Ý nghĩa của chất thơ?

• Chất thơ trong “Hai đứa trẻ” đã tạo ra sức mê hoặc đặc biệt quan trọng của truyện ngắn này, Thạch Lam đã phát hiện ra được “nét trẻ trung chứa ở đoạn ko ai ngờ tới”. Đó là nét trẻ trung kín kẽ bị khuất lấp bởi đời sống nhọc nhằn, nét trẻ trung mà chỉ tâm hồn tinh xảo hồn hậu mới hoàn toàn có thể cảm nhận hết được.
• Chất thơ trong truyện ngắn của Thạch Lam thể hiện một trong những tôn chỉ của ông trong việc sáng tạo nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp. Đó là làm cho tâm hồn con người “thêm trong sáng và phong phú hơn”.

3. Kết bài: Khẳng định lại yếu tố.

+ Ví dụ kết bài: Truyện ngắn “Hai đứa trẻ”, từ hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp tới nội dung được biểu lộ điều chan chứa chất thơ – cái chất thơ được chưng cất từ đời sống bình dị, thường nhật bằng chính rung động của tâm hồn nhà văn, chất thơ toả ra từ tình yêu nét trẻ trung, từ cái nhìn tinh xảo trước vạn vật thiên nhiên, đời sống và niềm tin ở thiện căn của con người.

Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 1

Truyện ngắn của Thạch Lam thường không còn diễn biến độc lập, mỗi câu truyện mang âm điệu của một bài thơ trữ tình nhẹ nhàng, đượm buồn. Nhà văn thường đi sâu vào khai thác toàn thế giới nội tâm nhân vật với những xúc cảm mơ hồ mong manh và tinh xảo. Và nét văn phong ấy ta sẽ gặp qua Hai đứa trẻ, một truyện ngắn giàu chất thơ.

Thạch Lam (1910-1942) tên khai sinh là Nguyễn Tường Linh, người gốc Tp Hà Nội Thủ Đô, xuất thân trong nhóm Tự lực văn đoàn, tiếp theo đó ông tách riêng ra sáng tác, bởi văn phong của ông ngoài những yếu tố lãng mạng, trữ tình thì ông còn đưa vào những yếu tố hiện thực, để văn chương không thoát li khỏi môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường. Thạch Lam ý niệm rằng: “Đối với tôi văn chương không phải là một cách mang đến cho những người dân đọc sự thoát li hay sự quên; trái lại văn chương là một thứ khí giới thanh cao và đắc lực mà toàn bộ chúng ta hoàn toàn có thể có, để vừa tố cáo và thay đổi một chiếc toàn thế giới giả dối và tàn ác, vừa làm cho lòng người được thêm trong sáng và phong phú hơn” .

Hai đứa trẻ được in trong tập truyện ngắn Nắng trong vườn, truyện có sự phối hợp giữa hai yếu tố hiện thực và lãng mạn trữ tình, khắc họa bức tranh phố huyện nghèo, đồng cảm trước môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường cơ cực, của những con người quẩn quanh sau lũy tre làng trước cách mạng. Tác giả luôn luôn trân trọng những kỳ vọng đẹp tươi, dẫu rất mong manh, hàm súc.

Phải nói Hai đứa trẻ một truyện ngắn giàu chất thơ vừa lãng mạn, vừa mê hoặc bởi sự nhẹ nhàng, truyền cảm trong từng câu chữ. Thạch Lam chẳng chú tâm khai thác một câu truyện, hay biến cố bất thần nào cả, ông thích đi sâu vào miêu tả nội tâm nhân vật, vào những quang cảnh, kiếp sống con người, những thứ vốn tưởng thông thường và lại thâm thúy, và đậm màu nhân văn. Bằng lối tự sự, miêu tả trữ tình đầy rung động, sâu lắng, bằng những hình ảnh giàu xúc cảm, truyền tải được những thông điệp đầy yêu thương của một hồn văn đôn hậu và rất đỗi tinh xảo.

Đọc truyện ngắn Hai đứa trẻ, ta thấy hiện lên ba chữ “tàn”, ngày tàn, chợ tàn và những kiếp người tàn. Trước hết chất thơ được thể hiện trong khung cảnh ngày tàn, được nhà văn miêu tả bằng một âm thanh rất đặc trưng của miền Bắc thuở trước cách mạng, “tiếng trống thu không”, thời hạn cứ chầm chậm trôi một cách bình lặng, rồi tiếng ếch nhái, vắng lặng đến mức nghe được cả tiếng muỗi vo ve trong shop. Đêm vắng một tiếng đàn bầu bật lên trong yên lặng, một âm thanh thoáng qua của đoàn tàu, một tiếng trống cầm canh hiu hắt, một tiếng chó cắn xa xăm. Những âm thanh tan loãng vào thời điểm cuối chiều, khắc họa thâm thúy không khí im ắng của buổi chiều tàn, buồn bã, vắng lặng của thành phố tỉnh lẻ. Tất cả những âm thanh cộng hưởng lại làm người ta liên tưởng ngay đến bút pháp nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp độc lạ lấy động tả tĩnh, mà chỉ thường xuất hiện trong thi ca phương đông.

Khoảng thời hạn dịch chuyển từ chiều đến đêm thật từ từ, chậm rãi, hiện lên qua sự biến hóa sắc tố của yếu tố vật “phương tây đỏ rực như lửa cháy” rồi dần phai nhạt đi, hoàng hôn phủ xuống, “những đám mây ánh hồng như hòn than sắp tàn”, rồi dần ngập tràn trong màu đen của bóng đêm. Thời gian thay đổi qua ngòi bút đầy chất thi vị và tinh xảo của Thạch Lam, không cần đi sâu vào ấn định một khoảng chừng thời hạn nhất định, nhưng qua những rõ ràng miêu tả về âm thanh, sắc tố, người đọc đã cảm nhận được khoảnh khắc khi hoàng hôn lịm tắt, bóng đêm bao trùm cảnh vật. Không gian vô cùng yên ả, yên bình, có thứ buồn man mác, len lỏi đâu đây. Khung cảnh chợ tàn, nghèo xơ xác, buồn hiu hắt, người về hết, thứ còn bỏ lại chỉ là rác rưởi.

Cả đoạn văn mang một nhịp điệu chậm rãi, giàu tính nhạc, giàu hình ảnh. Câu từ vừa chân thực, lại mang màu lãng mạn, da diết, hình ảnh mang sắc tố thơ mộng, như một bức tranh vạn vật thiên nhiên cùng phố thị u buồn, chẳng biết là cảnh thấm vào hồn người, hay nỗi lòng con người đang vận vào cảnh sắc, nhưng rất hòa giải và hợp lý ăn nhịp với nhau như một bài thơ lặng lẽ. Những nét vẽ không cầu kỳ phong thái, chân thực đã lột tả được cái thần và cái hồn của bức tranh phong cảnh làng quê Việt Nam lúc bấy giờ. Trong bức tranh đậm màu thơ buồn ấy, có sự xuất hiện của những kiếp người tàn. Hình ảnh cô nàng Liên và cậu em An với shop tạp hóa nhỏ xíu, sơ sài, mấy đứa trẻ con nhà nghèo, chị Tý, bà cụ Thi hơi điên điên, và hình ảnh của mẹ Liên thấp thoáng hiện ra qua suy lời của hai chị em.

Chất thơ còn thể hiện qua việc tác giả đi sâu vào miêu tả bức tranh tâm hồn của nhân vật Liên. Một cô nàng có tâm hồn ngây thơ, non nớt, nhưng lại đầy tinh xảo và nhạy cảm trước sự việc biến chuyển của vạn vật thiên nhiên. Liên cảm nhận được cái mùi vị riêng của đất quê, sau một chiếc phiên chợ tàn “một mùi âm ẩm bốc lên”, mang theo cái sức nóng còn sót lại của ban ngày, rất khó chịu mà quen thuộc quá, khiến chị em Liên tưởng là mùi của đất, của quê nhà. Rồi rõ ràng “Liên ngồi lặng lẽ bên mấy quả thuốc sơn đen lúc chiều muộn với hai con mắt ngập đầy dần bóng tối, và cái buồn của buổi chiều khuya thấm thía vào cái tâm hồn ngây thơ của chị”, cái buồn của cảnh màn đêm sập xuống xuyên thấm vào tâm hồn của Liên, hay cũng hoàn toàn có thể là nỗi buồn của Liên làm buồn thêm cảnh, chúng tương hỗ lẫn nhau, cân xứ uyển chuyển, tạo ra một khung cảnh trữ tình, nên thơ, man mác u buồn. Một nét trẻ trung nữa trong tâm hồn Liên là tấm lòng trắc ẩn đầy yêu thương, quan tâm riêng với những người xung quanh, hỏi han ân cần với chị Tý, cách Liên kể về tình hình của chị thể hiện đầy ái ngại, thương xót cho cuộc sống khổ cực của chị. Với bà cụ Thi là yếu tố thơm thảo, tóm gọn rõ được thói quen, cùng ánh nhìn nhìn dõi theo cho tới lúc cụ khuất bóng đầy buồn bã, cảm thông cho một kiếp người tàn tạ. Tình thương, lòng nhân hậu của nhân vật Liên càng được thể hiện rõ trong lúc cô quan sát những đứa trẻ con nhà nghèo, Liên “động lòng thương, nhưng chính chị cũng không còn tiền khiến cho chúng” bởi gia cảnh của chị nào có hơn gì chúng đâu. Dù tuổi đời còn nhỏ nhưng Liên đã thể hiện mình là một con người dân có tâm hồn thâm thúy, hiểu biết.

Và đỉnh điểm của chất thơ trong Hai đứa trẻ đó là cảnh chờ đoàn tàu khuya của những con người phố huyện, họ chờ đón một chiếc gì đó tươi sáng hơn, chuyến tàu như “mang một chút ít toàn thế giới khác trải qua”. Với người dân phố huyện nó có một ý nghĩa vô vùng thâm thúy, mang lại một chút ít ánh sáng, một chút ít vui tươi trong khoảnh khắc thoáng qua, như một món quà của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường. Bởi trong cái đói khát, tối tăm ấy ít ra vẫn còn đấy tồn tại điều gì đó khiến họ chờ đón, kỳ vọng được. Ánh sáng lấp lánh ấy tượng trưng cho khao khát sâu thẳm trong tâm hồn con người về một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường tươi đẹp hơn. Riêng với chị em Liên chuyến tàu còn mang ý nghĩa khác. Với An chuyến tàu như một nụ cười thú, thỏa mãn nhu cầu cái trí tưởng tượng phong phú của cậu bé tuổi ăn tuổi lớn, chẳng được tiếp xúc với thứ vật dụng chơi, hay cảnh sắc huy hoàng mới lạ bao giờ. Còn Liên lặng lẽ mơ tưởng về một Tp Hà Nội Thủ Đô xa xăm, sáng sủa, vui vẻ và huyên náo khác hoàn toàn cái phố huyện nghèo nàn tối tăm này. Tâm hồn Liên là yếu tố yên tĩnh, cảm xúc mơ hồ mong manh, con tàu gợi ý về thuở nào dĩ vãng đẹp tươi tuy đã xa lắm rồi, giúp Liên nhận thức rõ ràng hơn về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường bế tắc, khốn khổ của tớ và những người dân xung quanh.

Hai đứa trẻ là bài ca êm đềm về tình yêu quê nhà giang sơn, gợi ý nên một vùng quê Việt Nam ở Bắc Bộ, một vùng quê nghèo, buồn nhưng thấm đẫm chất thơ. Thạch Lam đã viết: “Chiều, chiều rồi, một chiều êm ả như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào”, “một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát”. Chắc hẳn phải có một tình yêu quê nhà giang sơn thâm thúy và sự gắn bó sâu nặng với quê nhà thì nhà văn mới viết ra được những câu văn giàu chất thơ và đẹp tươi như một bản tình ca man mác buồn. Nội dung của truyện ngắn đậm màu thơ, chất trữ tình, tiêu biểu vượt trội cho bút pháp nhân đạo của nhà văn Thạch Lam. Là niềm đồng cảm trước môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường cơ cực của người dân nghèo quy trình trước cách mạng tháng tám. Hình ảnh đoàn tàu là tượng trưng cho việc khao khát về một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường tươi sáng hơn khi “mang một chút ít toàn thế giới khác trải qua”, khơi gợi cho Liên về những ký ức tươi đẹp của Tp Hà Nội Thủ Đô. Thông qua nhân vật Liên tác giả muốn gửi gắm thông điệp đầy tính nhân văn: Trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, tình yêu thương là quan trọng nhất, nó link mọi thứ lại với nhau, mang đến một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường có ý nghĩa hơn. Biểu trưng cho tấm lòng nhân đạo của nhà văn Thạch Lam, cho văn phong bình dị, thân thiện nhưng giàu chất thơ trữ tình độc lạ.

Bằng văn phong độc lạ, viết truyện nhưng không còn diễn biến, ngôn từ giàu cảm xúc, hình ảnh thân thiện và bình dị, nhưng nhìn thấy trong số đó là chất thơ đong đầy, lãng mạn và dịu êm. Cả câu truyện như một bức tranh làng quê buồn bã, nhưng len lỏi đâu đấy là niềm khát khao về một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường tươi đẹp hơn, thoát khỏi cái bế tắc, tăm tối của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nơi phố thị nghèo nàn.

Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 2

Truyện của Thạch Lam thường không còn diễn biến. Lúc nào ta cũng cảm thấy ông lặng lẽ ngắm nhìn và thưởng thức cảnh vật và con người, đưa ra những nhận xét, những cảm nhận tinh xảo, dịu dàng êm ả. Cách kể, cách tả của Thạch Lam đầy ấn tượng, không ít mơ hổ, xao xác, bâng khuâng, tạo ra cái dịu buồn vương vấn. Nét rực rỡ của truyện ngắn, bút kí của Thạch Lam là chất thơ; chất thơ ấy đã tạo ra cái ý vị, cái nhã thú mà Nguyễn Tuân đã từng nói tới.

Cũng như “Tp Hà Nội Thủ Đô ba mươi sáu phố phường, “Dưới bóng hoàng lan”, thì truyện “Hai đứa trẻ đểu thấm đẫm và man mác chất thơ; chất thơ của cảnh vật, chất thơ của tình người nơi phố huyện nghèo hơn sáu bảy mươi năm về trước.

Câu văn xuôi của Thạch Lam nhẹ nhàng, trong sáng, gợi tả và biểu cảm. Cảnh chiều tàn nơi phố huyện nghèo rất điển hình cho mọi miền quê ngày trước: tiếng trống thu không, “phương tây đỏ rực như lửa cháy”; những đám mây chiều hè “ánh hồng như hòn than sắp tàn”, dãy tre làng “đen lại và cắt hình rõ rệt trên nền trời”. Tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng. Tiếng muỗi vo ve. Gió mát, “chiều êm ả như ru”. Bấy nhiêu âm thanh, bấy nhiêu đường nét, sắc tố của cảnh vật đều dịu buồn, man mác bâng khuâng. Đó là chất thơ đẹp mà buồn. Đó là cái dư vị của phố huyện nghèo, nơi “phố phường tiếp giáp với bờ sông”(Tú Xương) mà nhiều người đã biết.

Bóng tối nơi phố huyện nghèo được miêu tả và cảm nhận đầy chất thơ. Thạch Lam đã tả ngọn đèn con của chị Tí, cái nhà bếp của bác Siêu “chiếu sáng một vùng đất cát”, ngọn đèn trong shop của Liên “thưa thớt từng hột sáng lọt qua phên nứa”. Chút ánh sáng le lói ấy đã tô đậm cái bóng đêm phủ dày nơi phố huyện nghèo, và này cũng là những kiếp người lầm than, của chị em Liên, của những đứa bé thư thả trên nền chợ, là cuộc sống nghèo nàn lam lũ của mẹ con chị Tí, của mái ấm gia đình bác xẩm, của bà cụ Thi “hơi điên” nghiện rượu.

Người đọc rất thú vị cảnh khung trời đêm, qua ánh nhìn vời vợi ngắm nhìn và thưởng thức của hai đứa trẻ. Sao đêm “lấp lánh”. Đom đóm bay “là là” mang theo bao “vệt sáng”. Sông Ngân Hà và con vịt theo sau ông Thần Nông là yếu tố nhìn và tìm kiếm, là nụ cười thơ ngây, nho nho của hai chị em Liên và An. Đỏ cũng là chất thơ của yếu tố sống, Thạch Lam như san sẻ và chia vui cùng hai đứa trẻ.

Chất thơ của truyện “Hai đứa trề Mà những rõ ràng nói tới cuộc sống tăm tối, lầm than của những kiếp người nhỏ bé nơi phố huyện nghèo. Hình ảnh bà cụ Thi với tiếng cười “khanh khách”, với cử chỉ “ngửa cổ ra đằng sau, uống một hơi cạn sạch” cút rượu ti, ra về, đi “lẩn vào bóng tối” với “tiếng cười khanh khách”. Đó còn là một hình ảnh bác phở Siêu, là mẹ con chị Tí, bán hàng nước và mò cua bắt tép, là mái ấm gia đình bác xẩm với tiếng đàn bầu “bần bật”, với hình ảnh người con lê la trên mặt đất. Chất thơ trong truyện “Hai đứa trẻ” là yếu tố xót thương, sự đồng cảm của tác giả riêng với những kiếp người lầm than trong xã hội thực dân nửa phong kiến. Chất thơ đó là giá trị nhân đạo của truyện “Hai đứa trẻ”.

Chất thơ của truyện còn là một sự miêu tả một cách tinh xảo tâm hồn, tâm lí của hai đứa Kẻ. An trước lúc ngủ còn dặn chị thức tỉnh dậy khi chuyến tàu đêm chạy qua. Liên tự bào về cái dây xà tích vì chị cảm thấy mình là một cô nàng đã “lớn và đảm đang”. Chỉ bái mùi âm ẩm của đất cát mà Liên cảm nhận đó là mùi vị của quê nhà. Tâm trạng của Liên cố thức đợi chuyến tàu đêm chạy qua đâu chỉ có để bán hàng mà còn là một để mơ tưởng “Tp Hà Nội Thủ Đô xa xăm, Tp Hà Nội Thủ Đô sáng rực vui vẻ và huyên náo”, là để sống lại những kỉ niệm đẹp thời thơ ấu: bố còn đi làm việc, mẹ có nhiều tiền Liên được đi dạo Bờ Hồ, được uống những cốc nước lạnh xanh đỏ.

Có thể nói, chất thơ của truyện “Hai đứa trẻ” là giá trị nhân đạo thâm thúy thức tỉnh hồn người những kiếp sống lầm than. Chất thơ ấy vừa tạo ra sắc tố lãng mạn và nội dung hiện thực truyện “Hai đứa trẻ một tác phẩm kết tinh phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của Thạch Lam về truyện ngắn vậy.

Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 3

Trên forum văn học Việt Nam trước Cách mạng tháng Tám, Thạch Lam không được xếp ở vị trí số một nhưng cũng là một tên tuổi rất đáng để coi trọng và xác lập. Thạch Lam tuy có viết truyện dài nhưng sở trường của ông là truyện ngắn bởi tài năng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp được thể hiện một cách trọn vẹn, tài hoa. Nguyễn Tuân nhận xét: “Nói đến Thạch Lam người ta vẫn nhớ đến truyện ngắn nhiều hơn nữa là truyện dài”. Đóng góp của Thạch Lam không riêng gì có ở nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp mà còn ở phương diện nuôi dưỡng tinh thần. Nó giúp ta thanh lọc tâm hồn. Vì mỗi truyện của ông “như một bài thơ trữ tình tiềm ẩn biết bao tình cảm mến yêu chân thành và sự nhạy cảm (…) trước những biến thái của cảnh vật và lòng người” (Ngữ văn 11- chương trình cơ bản, trang 94). Truyện ngắn Hai đứa trẻ là “một bài thơ trữ tình” như vậy.

Thạch Lam tuy là thành viên trong Tự lực văn đoàn nhưng tư tưởng thẩm mĩ lại theo một hướng riêng. Ông xây dựng trong tác phẩm một toàn thế giới nhân vật khác. Ông lặng lẽ hướng ngòi bút của tớ về phía những người dân nghèo khổ với tấm lòng trắc ẩn chân thành. Thế giới nhân vật của Thạch Lam thật nhỏ bé và tội nghiệp. Họ thường nép mình trong bóng tối của một không khí hẹp thường là nơi phố huyện tiêu điều, xơ xác hoặc những xóm nghèo ngoại ô Tp Hà Nội Thủ Đô. Nhân vật của Thạch Lam thường tìm kiếm nơi ẩn náu trong mái ấm gia đình, giữa bốn bức tường hoặc trong trong sân vườn, nghĩa là tách khỏi cuộc sống, nơi xã hội đầy nguy hiểm bên phía ngoài. Có lẽ như thể con người mới cảm nhận hết về phần mình và về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường xung quanh. Dường như họ thu mình trước thực tại, để xót mình và thương người, đệ bâng khuâng man mác khi hồi tưởng về quá khứ, không đủ can đảm nhìn về tương lai, mang nặng một tình cảm sầm uất trong tâm khi nghĩ về tương lai. Còn cảm quan của Thạch Lam hoàn toàn có thể gói gọn trong ba chữ “niềm xót thương”. Những con người nhỏ bé ấy bao giờ cũng khá được nhà văn bao bọc trong một không khí trữ tình đầy mến thương tỏa ra một cách dịu dàng êm ả từ tấm lòng tác giả.

Truyện của Thạch Lam không còn diễn biến đặc biệt quan trọng, giọng điệu và ngôn từ nhiều chất trữ tình. Mỗi truyện ngắn có cấu tứ và giọng điệu như một bài thơ trữ tình, gợi sự thương xót trước số phận của những con người nhỏ bé xấu số. Một giọng văn bình dị mà tinh xảo! Âm điệu man mác buồn bao trùm hầu hết những thiên truyện từ mở đầu cho tới kết thúc. Văn cứ mềm mại và mượt mà, uyển chuyển, giàu hình ảnh, nhạc điệu. Đó đó đó là chất thơ trong truyện ngắn Thạch Lam, “có cái dìu dịu ở nơi đây” khiến ta vương phải. Hai đứa trẻ là đặc trưng của hồn văn Thạch Lam. Nó là một bài thơ trữ tình đầy xa xót.

Truyện Hai đứa trẻ của Thạch Lam là một mẩu chuyện sinh hoạt kéo dãn của hai chị em đứa trẻ thay mẹ trông nom một quầy bán hàng vặt ở một phố huyện nghèo gần một chiếc ga xép. Đêm đêm có những bóng người thông thường lù mù trải qua trước quầy bán hàng. Những bóng người ấy cũng lù mù như những chấm lửa ở những nguồn ánh sáng quanh quất nơi phố huyện. Trong cái bốn bề chìm chìm nhạt nhạt, bỗng có tiếng động mạnh và những luồng sáng mạnh mà một chuyến xe lửa kéo qua hằng ngày. Hai chị em ngày nào thì cũng chờ chuyến thâu đêm này rồi mới chịu đóng shop. Nguyên Tuân đã tóm tắt truyện như vậy. Đúng vậy, truyện này dường như không còn diễn biến, không còn biến cố. Nó chỉ trình làng trong thuở nào gian ngắn. Từ khoảng chừng năm giờ chiều khi “phương tây đỏ rực như lửa cháy” đến chín giờ tối “đêm rối hao bọc chung quanh”. Nó chỉ diễn biến bên trong “tâm hồn nhà thơ của hai chị em Liên, An trong một buổi tối cua cái thường ngày tưởng như “tẻ nhạt”, không cỏ gì”… Song vượt lên trên cái thường ngày ấy, Thạch Lam bằng con phố nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp riêng với toàn thế giới nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp riêng, thuở nào gian riêng, không khí riêng, nhân vật riêng, ngôn từ riêng đã tạo ra khí vị nhẹ nhàng, buồn man mác, đậm đà mùi vị thôn quê, nhiều bóng tối mà chói sáng mối tình thương yêu hiền hòa, nhân hậu, xót thương chân thành, phảng phất thơ tỏa lên từ quê nhà. Truyện không còn diễn biến nhưng chất chứa bao cảnh đời, bao tâm trạng, tâm cảnh sâu lắng tinh xảo.

Diện mạo phố huyện được Thạch Lam tái hiện là một khung cảnh buồn, là cảnh chiều tàn đi dần vào đêm khuya. Hàng ngày, những cái ồn ào của buổi sáng làm không khí bị nhòe đi trong nắng nhưng đến chiều thì bộ mặt thật của phố huyện hiện ra với toàn bộ những cái tiêu điều, xác xơ, tàn lụi. “Chiều chiều rồi” như thể một lời thảng thốt, bàng hoàng, như một tiếng thở dài. Thế là một buổi chiều nữa lại đến, chiều là buồn. Ấn tượng về buổi chiều khá sâu đậm. Thạch Lam đã chọn một phiên chợ tàn để nói lên được toàn bộ bộ mặt của phố huyện, Chợ là nơi biểu lộ sức sống của một làng quê. Biểu hiện thuần phong mĩ tục của làng quê. Người ở nông thôn thường trông chờ vào trong ngày chợ phiên đông vui, tấp nập. Thạch Lam đã chọn ngày chợ phiên để nói cái xác xơ, tiêu điều của phố huyện. Mặc dù không tả buổi chợ phiên nhưng ông đã tả những phế phẩm còn sót lại của buổi chợ, này cũng là cách biểu lộ sức sống đầy hay vơi của phố huyện. Tả những con người ở đầu cuối trao đổi với nhau rồi bước vào những ngõ tối. Rác chỉ là những phế thải vớ vẩn “rác rười, vỏ bưởi, vỏ thị. lá nhãn và lá mía, thanh nứa, thanh tre…”. Lũ trẻ vẫn còn đấy ra bòn mót, nhặt nhạnh. Ngày chợ phiên như vậy thì sức sống đã kém lắm, đã yếu lắm rồi. Người bán trông vào người tiêu dùng và ngược lại nhưng chỉ là yếu tố vô vọng, luẩn quẩn trông chờ vào sự vô vọng. Mùi vị tỏa ra trong không khí này là một thứ mùi đặc trưng để nói tới sự nghèo nàn. Đó là mùi lá mía, vỏ bưởi, đất ẩm, mùi khói, mùi cỏ, mùi phân trâu nồng nồng ngai ngái… Cái mùi vị ấy cũng góp thêm phần làm cho khung cảnh thêm phai tàn tạ héo úa, lụi dần.

Có thể thấy xung đột giữa bóng tối và ánh sáng khá mạnh mẽ và tự tin, ánh sáng và bóng tối đang giao tranh nhau. Ánh sáng yếu dần. Ban đầu là “phương tây đỏ rực như lửa cháy, và những đám mây lửa than sắp tàn” tiếp theo đó là bóng mờ đen của luỹ tre làng và ở đầu cuối bao trùm lên phố huyện là bóng tối mênh mông. Tín hiệu sáng chỉ từ ngọn đèn hoa kì của chị Tí, ở đây ánh sáng và bóng tối còn mang ý nghĩa tượng trưng, ánh sáng là ước mơ, bóng tối là nghèo nàn và đơn độc. Mở đầu truyện ánh sáng tắt dần, bóng tối sở hữu. Chính cái ánh sáng ở đầu cuối đó báo hiệu rõ màn đêm vừa sâu vừa dày sẽ trình làng tiếp đỏ. Ánh sáng ngày càng thu nhỏ phạm vi hoặc ở xa mỏng dính manh, li ti như ánh sáng của ngôi sao 5 cánh trên khung trời hoặc yếu ớt ảm đạm lọt qua khe cửa khép hờ, hoặc tỏa trên cái chõng tre của chị Tí. Ánh sáng ấy biểu lộ mót sự tàn lụi bởi cường độ thấp và kĩ năng thu hẹp của nó. Tiếng trống thu không rời rạc, chạm, lè tẻ và cứ tắt lịm dần. Những âm thanh nhỏ nhất như tiếng muỗi vo ve quyến rũ hứng về sự việc ngưng đọng sở hữu không khí, thời hạn đang chết lặng. Đó là những âm thanh không còn hồi âm, nó chỉ nhấn mạnh yếu tố thêm cái buồn tẻ đến rợn người của phố huyện lúc chiều tối. Tất cả hô ứng, quy tụ khiến cho những người dân đọc thấy rõ được khung cảnh thật của phố huyện một ngày tàn. Thạch Lam miêu tả, nhận xét một cách tinh xảo, sâu xa bước đi của thời hạn nơi phố nghèo. Người đọc dường như thấy được bước chuyển biến của thời hạn rung lên bằng ngôn từ riêng. Sức rung động của câu văn hoàn toàn có thể thức tỉnh con người hãy cảm nhận thật tinh xảo khung cảnh phố huyện và tâm sự của Thạch Lam.

Trên cái nền ấy, những cảnh đời, những con người, đúng hơn là những phiên cảnh về cuộc sống, về con người bé mọn, hoàn toàn không còn ước vọng, khát khao được khắc họa rõ ràng. Họ rỉ tai với nhau nhưng dường như chẳng có nội dung. Họ có đi lại, ăn nói với nhau nhưng chỉ thấy họ vừa lòng thỏa mãn nhu cầu với cảnh đời hẹp. Mua chịu nửa bánh xà phòng, bán rong hơn một ngấn rượu trong chiếc cúc nhỏ bé… Chị Tí là điển hình cho những người dân dân phố huyện vợi nhịp sống quẩn quanh. Ban ngày mò cua bắt tép, tôi đến chị mới dọn cái hàng bán nước. Trông chờ vào vài khách xuồng tàu ga xép, dăm ba người lính lệ là quá bấp bênh kiếm sống. Cái đáng sợ là biết bán không được gì mà vẫn tiếp tục dọn hàng. Đây không phải là yếu tố sống thực sự mà là yếu tố sông cẩm chừng, cầm cự, giao tranh, giành giật trong sự đói nghèo. Cách nhà văn miêu tả rõ ràng chị Tí vấn đáp vướng mắc của Liên – “Chị Tí đê chổng xuống đất, bày biện những bát uống nước mãi rồi mới chép miệng vấn đáp Liên cho ta thấy nhịp sống chậm rãi, luẩn quẩn, bế tắc của đời sống mái ấm gia đình này. Bác phở Siêu có vẻ như khá hơn nhưng rủi ro không mong muốn tiềm ẩn tiềm ẩn lại to nhiều hơn vì thức mà bác bán là thứ quà xa xỉ mà trong cả chị em Liên cũng không đủ can đảm ăn. Bác xẩm tóp tiếng đàn run bần bật trong đêm tối, mà không thể có tiếng động nào của một đồng xu. Bà cụ Thi, một bà già hơi điên là hình tượng bất lực của toàn bộ một đời đổi chọi mưu sinh không thành. Đến tận tuổi già tàn lụi, héo lìa, đành đồng ý. Hàng đêm lần ruột tượng lấy ba đồng xu mua cút rượu, ngửa cổ uống một hơi cạn sạch, khanh khách cười đi vào bóng đêm, cho ta cảm hứng rợn người về một kiếp sóng sắp đến hồi tàn. Nhân vật này chỉ xuất hiện qua vài dòng rất ít nhang đã ám ánh người đọc, thức tỉnh trong họ lòng trắc ẩn chân thành.

Ở vị trí tiên cảnh của bức tranh đời buồn thảm, héo tàn, mờ mờ lay động bóng hai chị em nhỏ tuổi cũng bí mật không kém với cái “shop tạp hóa nhỏ xíu” mà người tiêu dùng là những người dân khốn khổ có lúc không đủ tiền mua nổi nửa bánh xà phòng hoặc chỉ đủ tiền cho cút rượu nhỏ “uống một hơi cạn sạch”. Liên xót xa cho những kiếp người lay lắt, nhưng môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của Liên cũng cám cảnh, cầm chừng không kém. Nỗi khổ của Liên có lẽ rằng còn đang cao hơn nỗi khổ vật chất của những người dân khác. Đó là thảm kịch tinh thần bởi những người dân kia khổ mà không biết mình khổ, còn Liên đã thực sự thấm thía cảnh sống tẻ nhạt tù hãm và đơn độc hết ngày này sang ngày khác. Niềm vui duy nhất được khuây khỏa nỗi hắt hiu, đơn điệu chỉ là đêm nào thì cũng mỏi mắt nỗ lực chờ đón một chuyến tàu trải qua “đó là hoạt động và sinh hoạt giải trí ở đầu cuối của đêm khuya. Ánh sáng của đoàn tàu là máng ánh sáng rực rỡ, mạnh mẽ và tự tin tuy nhiên cũng chỉ vụt lóe lên nhanh như một vì sao băng để rồi vĩnh viền tắt lịm trong màn đêm khiến ta phải ngơ ngác, bàng hoàng. Dường như “Hai đứa trẻ” là truyện của những nguồn ánh sáng hồi tưởng của Liên cũng là hồi tưởng về ánh sáng. Lần thứ nhất Liên “nhớ lại” Tp Hà Nội Thủ Đô một kí ức không rõ rệt. Tp Hà Nội Thủ Đô là một vầng sáng rực và lấp lánh Tp Hà Nội Thủ Đô nhiều đèn quá. Lần thứ hai, Liên mơ tưởng “Tp Hà Nội Thủ Đô xa xăm”. Cái cảnh tượng của quá khứ đẹp tươi ấy tương phản nóng giãy với tăm tối mịt mù dưới gốc bàng của hiện tại vẫn đang trình làng. Quá khứ và hiện tại, ánh sáng và bóng tối, lãng mạn và hiện thực, giấc mơ đẹp và thực sự nghèo khổ, toàn bộ tạo ra hiến động sâu kín trong tâm hồn Liên. Ánh sáng cựa đoàn tàu là ánh sáng của mơ ước, nó chí thoáng qua, để rồi toàn bộ lại chìm trong bóng tối mênh mang, buồn tẻ.

Tất cả những nhân vật này đã hiện ra dưới cái nhìn xót thương của Thạch Lam “tiềm ẩn biết bao tình cảnh chân thành và nhạy cảm”. Nỗi thương cảm của Liên riêng với mấy đứa trẻ đi nhặt rác, với chị Tí, với bác Siêu, với cụ Thi điên cũng là cảm xúc của chính Thach Lam. Thạch Lam đã hóa thân vào nhân vật đẩu nói cái cảm quan xót thương của tớ, Đoàn tàu với thoáng sáng vụt qua rất nhanh rồi tắt lịm đã thay đổi một chút ít ít không khí của toàn thế giới hiện tại. Phải chăng đó là khát vọng day dứt về một kiếp sống tàn lụi, héo úa, đơn điệu, có mà như không chứ không riêng gì có có xót thương thông thường. Chính vì vậy mà ông trình diễn hiện thực của phố huyện mang ý nghĩa khái quát lớn của xã hội Việt Nam về sự việc trí trệ. Nếu đặt trong dòng thời sự văn hóa truyền thống thời ấy ta thấy Thạch Lam phản ánh khá rõ một nét tình hình, tâm lí thời đại mà Nam Cao — một “cỗ máy cảm quan” tài năng cùng thời đã và đang từng thốt lên: “Cuộc đời là những tháng ngày vất vả”.

Hai đứa trẻ là một truyện ngắn như một bài thơ trữ tình bởi câu tứ, giọng điệu, ngôn từ của nó, in như một bài thơ. Cấu tứ của truyện là câu tứ vòng tròn xoay quanh hình ảnh bóng tối được lặp đi lặp lại nhiều lần (không dưới ba mươi lần). Khi miêu tả cảnh phố huyện cũng như cảnh đời những con người phố huyện, tác giả đặc biệt quan trọng có dụng ý sử dụng mô típ bóng tối. Bóng tối bao trùm cảnh vật và con người được tác giả miêu tả từ nhiều thời gian, từ nhiều tầm nhìn, từ nhiều tâm cảnh rất khác nhau. Bóng tối như một ám ảnh, như một sự hăm dọa, như một quái vật đè nén lên cảnh vật và con người. Tác giả nhắc tới bóng tối nhiều lần bằng những hình ảnh và ngôn từ rất khác nhau. Bóng tối là “buổi chiều lầm than sắp tàn”, “đèn đen lọi”, “chiều, chiều rồi”, “bóng tối ngập đầy “, “bước của buổi chiều”, “ngày tàn”. Tác giả miêu tả thật nhiều trạng thái rất khác nhau của bóng tối. Bóng tối đến với tiếng trống thu không từ trên chòi cao, bóng tối sắp đến với những đám mây hồng như hòn than sắp tàn, bóng tối đến với dãy tre làng đen lại, bóng tối đến với cánh muỗi vo vo, bóng tối đến với những viên đá nhỏ trên con phố mấp mỏ, bóng tối trùm lên đường phố và những ngõ huyện… Nói tóm lại, bóng tối được lặp đi lặp lại như một chiếc gì hào hùng đang hoạt động và sinh hoạt giải trí, đang xâm nhập, đang len lỏi, luồn lách, bám sát vào mọi cảnh vật, mọi trạng thái hoạt động và sinh hoạt giải trí bí mật của mọi sinh vật. Nó là không khí nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của tác phẩm và không khí xã hội của con người. Bởi tối là lúc chị Tí xuất hiện “tối đen chị mới dọn cái hàng dưới gốc cây bàng”, về tối bác phở Siêu mới xuất hiện như một chấm lửa nhỏ và vàng lơ lửng đi trong đêm tối, mất đi rồi lại hiện ra … Bóng tối là nơi cụ Thi mang lại và mang đi “một tiếng cười khanh khách nhỏ dần”. Một cụ Thi cuộc sống không rõ nhưng rõ ràng là đang chứa ẩn nỗi lòng u uất cứ chìm trong bóng tối. Vợ chồng bác Xẩm thu gọn cuộc sống trên manh chiếu chật hẹp trong đêm. Với chị em Liên, tác giả kể tỉ mỉ hơn những tâm trạng, những tâm ý của hai đứa trong đêm tối. Bóng tối ngập đầy hai con mắt Liên. Liên thích ngồi yên lặng ngắm nhìn và thưởng thức trong đêm tối, về khuya, Liên ngồi yên lặng chờ đón đoàn tàu. Khi tàu vụt qua, Liên ngập dần vào giấc ngủ yên tĩnh trong một phố huyện tĩnh mịch và đầy bóng tối …

Lặp đi lặp lại gián tiếp hay trực tiếp hình tượng bóng tối cũng đó đó là phương pháp để tác giả thể hiện chủ đề tác phẩm qua cảm quan xót thương và tạo cho truyện có âm hưởng, cấu tứ như một bài thơ trữ tình.

Việc miêu tả những cảm hứng vạn vật thiên nhiên thường rất hiếm thấy trong những tác phẩm của văn học hiện thực. Nếu ta coi Hai đứa trẻ là một tác phẩm hiện thực, ta sẽ thấy Thạch Lam luôn luôn miêu tả vạn vật thiên nhiên khi có thời cơ. Thiên nhiên bao bọc truyện với nhiều trạng thái phong phú. Tác giả còn để ý quan tâm khắc họa được cảm hứng mơ hồ về giờ khắc của ngày tàn, về vũ trụ thăm thẳm bát ngát rất thân thiện với những tứ thơ lãng mạn “mang mang thiên cổ sầu”. Nét hòa đồng với vạn vật thiên nhiên một cách dịu dàng êm ả của làng quê Bắc Bộ là một nét cảm hứng rất quen thuộc và thân thiện mang sắc thái dân tộc bản địa, cũng chính vì vậy mà nhân vật chính của câu truyện là Liên cứ mang theo vẻ hồn man mác.

Chất thơ còn được thể hiện ở ngữ điệu nhỏ nhẹ, man mác thú vị ở lời văn, ở những cảm xúc tinh xảo của một tâm hồn dễ rung động. Truyện cứ trải dài ra như một tình ca buồn, lắng sâu thanh lọc hồn ta, chất nhạc thấm trong từng câu văn thấm thía. Một giọng văn bình dị mà tinh xảo, đầy ưu ái. Có thể nói Hai đứa trẻ là một bài thơ trữ tình trọn vẹn của Thạch Lam .

Khi nói “mỗi truyện là một bài thơ trữ tình” thì người nói muốn nhấn mạnh yếu tố cả về nội dung lẫn hình thức của truyện. Nội dung thể hiện hình thức và ngược lại. Nó là yếu tố gắn bó hòa giải và hợp lý để tạo ra tác phẩm. Văn phong “điềm đạm nhưng chứa bao tình cảm mến yêu chân thành với lòng xót thương thâm thúy của Thạch Lam được thể hiện đặc trưng trong Hai đứa trẻ, đúng như cảm nhận của Nguyễn Tuân: “Ngày nay đọc lại Thạch Lam, vẫn thấy khá đầy đủ dư vị và cái nhã thú của phẩm có cốt cách và phẩm chất văn học”.

Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 4

Nhà văn Thạch Lam được nghe biết với phong thái viết truyện nhẹ nhàng mà thâm thúy. Những tác phẩm của ông thường không còn diễn biến, nhưng lại để lại dấu ấn thâm thúy cho những người dân đọc bởi những suy tư, trăn trở về đời, về người, những triết lý sống thâm thúy được gửi gắm và tác phẩm. Đến với truyện ngắn “Hai đứa trẻ” của ông, ta phát hiện một câu truyện như được kể bằng sự thủ thỉ, tâm tình. Nhận xét về truyện ngắn trên, có ý kiến nhận định rằng: “Hai đứa trẻ” là một truyện ngắn đậm màu thơ.

“Chất thơ” được hiểu là tính chất trữ tình thường được xuất hiện trong một tác phẩm trữ tình. Nó được tạo ra từ sự hòa quyện giữa vẻ đẹp của cảm xúc, tâm trạng với vẻ đẹp của cách biểu lộ để tạo ra cho những người dân đọc những rung động thẩm mỹ và làm đẹp. Biểu hiện của chất thơ trong truyện ngắn đó là: một truyện ngắn mà đậm màu thơ khi nhà văn để ý quan tâm đến việc khai thác và biểu lộ một cách tinh xảo mạch cảm xúc, tâm trạng, tình cảm của nhân vật hoặc chính mình. Tác giả để ý quan tâm nhiều hơn nữa đến việc khơi quyến rũ xúc của chính mình. Và điều quan trọng là những cảm xúc, tâm trạng ấy được thể hiện bằng những rõ ràng, hình ảnh quyến rũ, lối văn trong sáng, thích hợp để diễn tả nhịp điệu tâm hồn.

“Hai đứa trẻ” là truyện ngắn kể về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của người dân phố huyện Cẩm Giàng qua hình ảnh một vài nhân vật tiêu biểu vượt trội. Tại đây, môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của con người diễn da lay lắt, tù túng. Ánh sáng ở đây bị bao trùm bởi bóng tối, sự xuất hiện của ánh sáng có chăng cũng chỉ là những hột sáng, khe sáng, quầng sáng… Cuộc sống của con người dân có sự nghèo đói mà tù túng. Tuy nhiên, ở này vẫn vẫn đang còn những đứa trẻ có tâm hồn trong sáng, biết mộng mơ, biết hướng tới, kỳ vọng về những điều tốt đẹp hơn như chị em Liên. Hình ảnh đoàn tàu xuất hiện ở đầu cuối của tác phẩm như thổi một làn gió mới vào môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nơi phố huyện Cẩm Giàng, mở ra những kỳ vọng mới về cuộc sống mới cho những con người nghèo khó nơi đây.

Chất thơ trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” thể hiện ở vẻ đẹp cảm xúc, tâm trạng của nhân vật Liên. Khi chiều đến, Liên thấy “lòng mình buồn man mác’. Liên có những suy tư và nghĩ ngợi lúc đêm về. Chi tiết đó thể hiện một tâm hồn tinh xảo và nhạy cảm của nhân vật. Liên còn là một một cô nàng có tấm lòng nhân hậu, giàu lòng yêu thương. Cô thương cảm và cảm thấy xót xa khi nhìn thấy những em bé đi nhặt rác, những quan sát của Liên về những nhân vật khác thể hiện cô nàng là người dân có giàu lòng trắc ẩn, đa cảm và có tâm ý rất nhân hậu. Liên thương cảm cho toàn bộ những con người đang ngày đêm bấu víu lấy môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường ở thành phố huyện nghèo này. Liên còn là một một cô nàng biết khuynh hướng về tương lai, biết khao khát ước mơ. Điều đó thể hiện rõ ràng nhất qua cảnh đợi tàu của hai chị em. Cả hai đợi tàu, cũng là đợi được sống trong kí ức của những ngày khá đầy đủ, được sống trong một không khí ngập tràn âm thanh và ánh sáng. Liên biết khao khát, ước mơ, hướng tới một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nhiều ánh sáng, đủ đầy.

Chất thơ trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” còn là một vẻ đẹp, cảm xúc và tâm trạng của tác giả Thạch Lam. Đằng sau nhân vật Liên, người đọc thấy thấp thoáng bóng hình của nhà văn Thạch Lam: dịu dàng êm ả, tinh xảo, giàu cảm xúc, giàu tinh thần nhân đạo. Thạch Lam viết truyện ngắn “Hai đứa trẻ” bằng chính những trải nghiệm và kí ức tuổi thơ của tớ ở phố huyện Cẩm Giàng. Vì vậy, người và cảnh hiện lên rất giản dị và chân thực. Liên và An là một góc nào đó trong cuộc sống của nhà văn Thạch Lam, hình bóng của Liên là một phần hình ảnh người chị của tác giả. Mẹ con chị Tí hoàn toàn có thể là hình bóng của người mẹ Thạch Lam. Đằng sau những cuộc sống lam lũ vất vả ấy, người đọc nhận thấy một Thạch Lam rất thân thiện, rất đôn hậu và chan chứa yêu thương với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường và con người.

Thạch Lam xây dựng một toàn thế giới hình ảnh vừa chân thực vừa xúc động, vừa quyến rũ. Nhà văn đã lựa chọn những rõ ràng rực rỡ để thể hiện cảm xúc của nhân vật. Mạch truyện được triển khai đậm màu trữ tình. Truyện không còn diễn biến mà nó vận động theo mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình. Ngòi bút của Thạch Lam khuynh hướng về trong là đi sâu vào toàn thế giới bên trong của nhân vật, để miêu tả những biến thái tinh vi của lòng người, để nhận thấy những cảm xúc rất mong manh, mơ hồ và thoáng qua.

Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” là một truyện ngắn đậm màu thơ, là tác phẩm tiêu biểu vượt trội cho phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của Thạch Lam.

Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 5

Thạch Lam là một trong những cây bút nòng cốt của nhóm Tự lực văn đoàn. Thạch Lam có biệt tài về truyện ngắn, thường viết những truyện không có chuyện, hầu hết khai thác toàn thế giới nội tâm của nhân vật. Văn Thạch Lam trong sáng, giản dị mà thâm trầm, thâm thúy. Mỗi truyện của ông như một bài thơ trữ tình đượm buồn, giọng điệu điềm đạm, thâm trầm. Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” là một trong những tác phẩm tiêu biểu vượt trội cho phong thái sáng tác của Thạch Lam. Đặc biệt, tác phẩm đã thể hiện đậm nét chất thơ trong truyện ngắn.

Vốn là một nhà văn có tâm hồn tinh xảo và nhạy cảm, Thạch Lam đã cho ra đời nhiều tác phẩm thấm đẫm chất thơ như “Gió lạnh đầu mùa”, “Dưới bóng hoàng lan” và nhất là truyện ngắn “Hai đứa trẻ”. “Hai đứa trẻ” là một trong những truyện ngắn tiêu biểu vượt trội cho phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của Thạch Lam, tác phẩm được in trong tập “Nắng trong vườn” xuất bản năm 1938. Cốt truyện “Hai đứa trẻ” khá đơn thuần và giản dị, đó là cảnh một phố huyện nghèo được miêu tả trong một khoảng chừng thời gian ngắn từ chiều muộn cho tới đêm. Nơi ấy, có những người dân nghèo, ngày nào thì cũng tái diễn những việc làm đơn điệu, buồn tẻ và đặc biệt quan trọng trong toàn thế giới ấy có hai đứa trẻ được mẹ giao cho trông coi một shop nhỏ, đêm chúng cố thức để đợi chuyến tàu trải qua. Đọc tác phẩm ta không thể quên được những dư âm trong trẻo và tươi sáng bởi ngôn từ miêu tả giàu hình ảnh, ngòi bút tài hoa giàu cảm xúc, giọng văn ngân nga như có nhạc điệu, vẻ đẹp bình dị của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường đời thường, những tình cảm ngây thơ cùng sự bay bổng của những niềm mong ước xa xôi….

Chất thơ trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” trước tiên được tỏa ra từ khung cảnh vạn vật thiên nhiên của buổi chiều tà. Đó là bức tranh quê bình lặng, êm đềm “Chiều chiều rồi, một buổi chiều êm như nhung và thoảng qua giáo mát”. Buổi chiều ấy được gợi lên từ âm thanh của tiếng trống thu không báo hiệu một ngày sắp tàn, từ tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào, cùng tiếng muỗi đã khởi đầu vo ve. Nổi bật trong bức tranh buổi chiều ấy là red color rực như lửa cháy của phương tây, điểm thêm là màu hồng như hòn than sắp tàn của những áng mây chiều. Bức tranh ấy còn có những đường nét thật rõ rệt “Dãy tre làng trước mặt đã khởi đầu đen lại và cắt hình rõ rệt trên nền trời”.

Chỉ vài rõ ràng miêu tả nhưng Thạch Lam đã làm bức tranh quê hiện lên thật thân thiện, bình dị. Bức tranh ấy được cảm nhận qua tâm hồn ngây thơ của Liên và An “Trời đã khởi đầu đêm, một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát. Đường phố và những ngơ con từ từ chứa đầy bóng tối. Các nhà đã đóng im ỉm, trừ một vài shop còn thức, nhưng cửa chỉ để hé ra một khe ánh sáng. Trẻ con tụ họp nhau ở thềm hè, tiếng cười nói vui vẻ, khiến An thèm muốn nhập bọn với chúng để nô đùa, nhưng sợ trái lời mẹ dặn phải coi hàng, nên hai chị em đành ngồi yên trên chỏng, đưa mắt theo dơi những bóng người về muộn, từ từ đi trong đêm”.

Cát trên phố lấp lánh trên những chỗ mấp mô. Thấp thoáng trong bức tranh ấy là hình ảnh của mấy đứa trẻ con nhà nghèo đang lom khom, tìm tòi những thứ còn sót lại sau buổi chợ, chúng nhặt nhạnh những thanh nứa, thanh tre hay bất kể thứ gì còn có thể dùng được của những người bán hàng để lại. Chứng kiến những cảnh đời ấy Liên thấy thương chúng nhưng chị cũng không có tiền khiến cho. Và đọng lại trong tâm hồn Liên là một nỗi “buồn man mác” trước khoảnh khắc của ngày tàn. Có lẽ nhà văn Thạch Lam đã vẽ nên bức tranh nơi phố huyện nghèo nơi đây bằng chính kí ức tuổi thơ của mình, khi ông cùng gia đình có một thời gian chuyển về sống ở phố huyện Cẩm Giàng(Tp Hải Dương) nên cảnh vật và con người nơi đây hiện lên rất chân thực, thân thiện và sắc tố trữ tình – chất thơ có phần đậm nét hơn.

Sự hòa quyện giữa yếu tố hiện thực và lãng mạn là một điểm lưu ý nổi bật trong phong thái sáng tác của Thạch Lam, chính sự kết hợp. ấy đã hỗ trợ Thạch Lam tạo ra những trang văn vừa mang hơi thở của đời sống, vừa nhẹ nhàng, thanh thoát giàu chất thơ cho tác phẩm “Hai đứa trẻ”.. Có lẽ chất thơ đã thực sự phủ rộng khi nhà văn viết về cuộc đời của những con người nơi phố huyện nghèo. Chính những rung cảm tinh xảo mà nhẹ nhàng, Thạch Lam đã làm cho chất thơ len lỏi sâu vào tâm hồn người đọc, khiến họ không thể rời mắt khỏi môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của những con người nơi đây – một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường mờ nhạt, buồn tẻ. Và dường như đằng sau những câu văn ấy là tiếng thở dài đầy xót thương cho những kiếp người lầm lũi nơi phố huyện của Thạch Lam.

Để làm nổi bật lên môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường lầm lũi, khắc khổ của những con người nơi phố huyện, Thạch Lam đã nhấn mạnh yếu tố đến thời gian nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp. Thời gian được đề cập đến ở đay là lúc phố huyện về tối. Khi phố huyện về tối, bóng tối phủ mờ lên cảnh vật, đè nén lên cuộc đời của những người dân nơi đây. Bóng tối là một hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp đầy ám ảnh, nó trở đi trở lại nhiều lần trong tác phẩm. Bóng tối đã phủ đày khắp nơi. Tối hết cả, từ con đường ra sông, con đường qua chợ về nhà đều chứa đầy bóng tối. Bóng tối tràn ngập, đậm đặc làm cho tiếng trống cầm canh đánh rung lên một tiếng khô khan rồi chìm ngay vào bóng tối.

Bóng tối chính là hình tượng ẩn dụ cho cho môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của những con người nơi phố huyện nghèo – một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường tẻ nhạt, buồn chán, đến một lúc nào đó nó sẽ “mòn ra”, “mục ra”, “rửa đi” và tan vào trời đất. Cũng có đôi lúc nhà văn đã cho thắp lên vài ánh sáng nhưng đó chỉ là thứ ánh sáng leo lét của ngọn đèn dầu, là ánh sáng của những con đóm đóm bay là là trên mặt đất, là ánh sáng của chấm lửa bay lơ lửng nơi gánh phở của bác Siêu, là những khe sáng, hột sáng lọt qua phên nứa… Đặc biệt, hình ảnh ngọn đèn con nơi hàng nước của chị Tí nhắc đi nhắc lại tới bảy lần trong tác phẩm, nó trở thành nỗi ám ảnh về số phận, kiếp người nơi phố huyện này, đồng thời gợi lên sự nhỏ bé đáng thương đến tội nghiệp của ánh sáng.

Đêm là lúc con người, vạn vật được nghỉ ngơi. Đáng lẽ đấy là khoảng chừng thời gian để con người được thư giãn giải trí sau một ngày dài thao tác vất vả. Thế nhưng riêng với những con người nơi đây, họ vẫn phải đốt đêm làm ngày để tiếp tục kiếm sống. Họ phải thao tác để kiếm từng đồng lẻ, dẫu biết rằng “chẳng kiếm được là bao” nhưng họ vẫn phải làm để làm duy trì sự sống. Đó là hình ảnh của mẹ con chị Tí lam lũ, vất vả. Ban ngày chị đi mò cua bắt ốc, tối đến dọn hàng nước ra để bán. Gọi là hàng nước cho oai chứ hàng của chị chỉ có lèo tèo vài phong thuốc lào và ấm nước chè xanh. Sức ám ảnh trong “Hai đứa trẻ” còn được gợi lên qua tiếng cười khanh khách của bà cụ Thi điên. Tiếng cười khanh khách trong vô thức của bà đã xoáy sâu vào tâm thức của người đọc về một cuộc đời xế bóng nơi phố huyện.

Rồi môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường ấy sẽ đi về đâu? Thê lương nhất trong miền đời bị quên béng ấy là gia đình bác xẩm. Gia đình bác sống nhờ vào của bố thí của thiên hạ. Hôm nay chiếc thau trắng để trước mặt vẫn còn trống rỗng. Bác góp. vui bằng mấy tiếng đàn bầu rung lên bần bật nghe thật não nề. Gia đình bác ngồi trên manh chiếc rách nát, thằng con bò ra thoát khỏi chiếu để nghịch cát bẩn bên đường. Đâu đó còn là một hình ảnh của bác Siêu với gánh phở kẽo kẹt trên vai. Món hàng mà bác bán là một món quà xa xỉ, không bao giờ mua được không riêng gì có riêng với chị em Liên mà còn riêng với những con người nơi đây. Bóng bác trải dài mênh mông cả một vùng thật thê lương và ảm đạm.

Chị em Liên mặc dù có môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường khá giả hơn nhưng cũng khổ hơn bởi cả hai đều bị quá khứ ám ảnh. Trước đây gia đình Liên sống ở Tp Hà Nội Thủ Đô, nhưng vì bố mất việc mà phải chuyển về nơi đây. Dù đang tuổi ăn, tuổi chơi nhưng hai chị em phải giúp mẹ trong coi shop tạp hóa nhỏ. Lúc nào chị em Liên cũng mơ tưởng về một Tp Hà Nội Thủ Đô sáng rực, xa xăm với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường khá đầy đủ và sung túc. Quá khứ ấy như một minh chứng cho cái buồn thê lương, bế tắc ở hiện tại và nó như một dự cảm về tương lai mờ mịt. Có ai đó đã từng nói rằng “Nhà văn là người thư kí trung thành với chủ của thời đại”, phải chăng chính vì lẽ đó mà trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” Thạch Lam đã miêu tả rất chân thực về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nhàm chán, mờ nhạt của những con người nơi đây. Dù mỗi con người một tình hình nhưng ai cũng nhếch nhác, lam lũ đến tội nghiệp, người lớn như cây héo hắt, còn trẻ con thì như những mần nin thiếu nhi còi cọc không có tương lai.

Nếu nhà văn Nam Cao thường đi vào phân tích những quá trình tâm lí phức tạp thì Thạch Lam lại hầu hết đi sâu vào những trạng thái của tâm hồn mà những rung động trong tâm hồn mới là đối tượng của chất thơ. Ở truyện ngắn “Hai đứa trẻ”, Thạch Lam đã vẽ nên hình những cảm xúc mong manh, mơ hồ thật tinh xảo như “ những rung động của một cánh bướm non”. Và trong những rung động nhẹ nhàng, tinh xảo ấy đã được Thạch Lam thể hiện qua diễn biến tâm trạng của nhân vật Liên.

Khi tận mắt tận mắt chứng kiến cảnh chiều về nơi phố huyện Liên thấy tâm hồn nhẹ nhàng lay động theo cảnh chiều quê. Ngồi bên “mấy quả thuốc sơn đen” Liên cảm nhận được hình ảnh bóng tối ngập đày dần, “hai con mắt chị chứa đầy bóng tối”. Mùi âm ẩm của rác rưởi, mùi cát bụi và hơi nóng phủ rộng cũng làm cho Liên cảm nhận đó là “mùi riêng của đất”, của quê nhà, xứ sở này. Đọc truyện ngắn “Hai đứa trẻ” ta như thấy rõ được tình cảm của Thạch Lam dành riêng cho nhân vật của mình. Đó dường như thể yếu tố cộng hưởng giữa cảm xúc và hiện thực để tạo thành một sức hút da diết, bền vững của tác phẩm.

Chất thơ trong tác phẩm “Hai đứa trẻ” còn được thể hiện rõ hơn bao giờ hết qua những kỳ vọng, khát khao của những con người nơi phố huyện nghèo. Trong tình hình tối tăm của cuộc đời họ vẫn kỳ vọng và trông đợi vào một trong những chiếc gì đó tươi sáng hơn ở tương lai. Dù có mệt mỏi, buồn ngủ thì họ vẫn cố thức để chờ đợi chuyến tàu đêm trải qua phố huyện. Chuyến tàu ấy ngỡ như rất bình thường nhưng nó lại có ý nghĩa vô cùng to lớn riêng với những con người nơi đây. Tàu chưa tới họ mong ngóng đợi chờ, khi tàu đến họ rất đỗi mừng vui dù theo lời An thì “Tàu ngày hôm nay không đông” và “kém sáng hơn” nhưng thứ ánh sáng mà đoàn tàu mang lại khác hoàn toàn với thứ ánh sáng leo lét ở nơi đây.

Chính thứ ánh sáng ấy đã khiến họ được sống trong nụ cười, niềm sung sướng trong chốc lát. Đoàn tàu đã tiếp thêm vào cho họ sức mạnh để vượt qua cảnh tối tăm của hiện tại, kỳ vọng vào một trong những tương lai tươi sáng hơn. Đối với chị em Liên, đợi tàu không phải vì nhu yếu về vật chất mà đơn thuần và giản dị, đoàn tàu ấy đã làm sống dậy quá khứ xa xăm, tươi đẹp một thời, phá vỡ không khí tù túng, ngột ngạt nơi đây. Thể hiện thành công xuất sắc tâm trạng đợi tàu ấy, nhà văn Thạch Lam đã gợi lên niềm xót thương cho những kiếp người nhỏ bé đang sống trong nghèo nàn, tăm tối và tù túng để từ đó lay tỉnh tâm hồn của tớ để họ vươn tới ánh sáng của tương lai.

“Nghệ thuật làm ra linh hồn của tác phẩm”. Sẽ rất thiếu sót nếu ta không đề cập tới chất thơ được thể hiện qua nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp. Qua truyện ngắn, Thạch Lam đã xây dựng được một toàn thế giới hình ảnh vừa chân thực vừa sống động với những không khí và thời gian có sự vận động, biến chuyển. Thạch Lam còn xây dựng được những rõ ràng nhỏ nhưng lại thể hiện được một cách tinh xảo và thâm thúy toàn thế giới của những cảm xúc mơ hồ, mong manh của con người. Chính nhà văn Thạch Lam đã từng ý niệm: “Nhà văn cốt nhất là phải đi sâu vào tâm hồn mình, tìm thấy những tính tình và cảm hứng thành thực, tức là tìm thấy tâm hồn mọi người qua tâm hồn chính mình” và ở truyện ngắn “Hai đứa trẻ” Thạch lam đã làm được điều đó.

Bản phỏng yếu tố là toàn thế giới nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp Thạch Lam nhẹ nhàng, thầm lặng đã thức tỉnh sự sống tâm hồn người, kết đọng yêu thương vĩnh viễn. Thạch Lam là lối văn chương cứ như của ngày ngày hôm nay, không thật lời khi nói ông là một đỉnh điểm của truyện ngắn nội cảm. Sau một hành trình dài văn học ta gắng sức đi tìm cái thật sự là truyện, người ta lại ngỡ ngàng ngước lên nhìn thấy Thạch Lam đã đón đợi từ lâu. Tuổi thơ Thạch Lam gắn với phố huyện có những người thân yêu và ga tàu hỏa Cẩm Giàng thương nhớ…khiến nhiều người nhầm tưởng lối tự truyện đồ lại quá khứ một cách thông tục, bình thường.Thực ra, quá khứ tuổi thơ là một tín hiệu thẫm mĩ để ông vươn lên khác thường, Nguyễn Tuân gọi là quá vãng, quá vãng cộng với những rung ngân tâm hồn chính là văn chương Thạch Lam. Quá khứ trở thành mộng tưởng đắm say cho Hai đứa trẻ.Có thể tìm sự đồng nhập này trong mơ tưởng của Liên.

“Hai đứa trẻ” là truyện không có diễn biến. Mạch truyện không vận động theo mạch những tình tiết mà vận động theo tâm hồn, cảm xúc của nhân vật. Câu văn của Thạch Lam nhiều thanh bằng gợi một nhịp điệu chậm buồn nhưng có sức lan toả. Chẳng hạn khi miêu tả vẻ trầm buồn nhưng cũng rất đỗi nên thơ của phố huyện. Câu văn ngắn, nhịp văn chậm rãi, thư thả. Dù diễn tả cái náo nức bên trong, cái sôi động của ước mơ thì Thạch Lam vẫn rất nhẹ nhàng, vẫn tự nén ngòi bút của mình. Tất cả những đặc sác nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp trên những rực rỡ nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp trên được Thạch Lam sử dụng một cách thành thạo qua giọng văn thủ thỉ, nhẹ nhàng, êm đềm nhỏ nhẹ nhưng có thể phân biệt được từng âm vị.

Trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ”, chất thơ được chưng cất từ đời sống bình dị, thường nhật bằng chính rung động của tâm hồn nhà văn, chất thơ toả ra từ tình yêu nét trẻ trung, từ cái nhìn tinh xảo trước vạn vật thiên nhiên, đời sống và niềm tin ở thiện căn của con người từ hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp tới nội dung được biểu lộ. Qua tác phẩm Thạch Lam đã phát hiện ra được “Cái đẹp ẩn chứa ở đoạn không còn ai ngờ tới”. Đó là vẻ đẹp kín đáo bị khuất lấp bởi đời sống nhọc nhằn mà chỉ có những tâm hồn tinh xảo, nhạy cảm mới có thể cảm nhận hết được.

Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 6

Một trong những điểm lưu ý tạo ra sự thành công xuất sắc của Thạch Lam trong thể loại truyện ngắn đó là yếu tố chất thơ. Tác phẩm tiêu biểu vượt trội mang chất thơ của ông là truyện ngắn “Hai đứa trẻ”.

Chất thơ hay còn gọi là chất trữ tình của truyện ngắn. Chất thơ của một tác phẩm được thể hiện qua những cảm xúc, diễn biến tâm lí, những rung động tinh xảo trong tâm hồn của nhân vật hay của chính tác giả. Ngoài ra nó còn được biểu lộ qua những hình ảnh, rõ ràng, qua ngôn từ truyền cảm được nhà văn sử dụng trong tác phẩm.

Trước hết, chất thơ trong “Hai đứa trẻ” được thể hiện qua bức tranh vạn vật thiên nhiên phố huyện đầy thơ mộng và lãng mạn. Đó là khung cảnh của một buổi chiều quê yên bình có sắc tố, âm thanh, hình dáng. Bức tranh vạn vật thiên nhiên ấy là yếu tố quyện hòa của tiếng trống thu không, tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng, tiếng muỗi vo ve cùng với màu “đỏ rực như lửa cháy” ở phương tây, màu ánh hồng như “hòn than sắp tàn” của đám mây và hình dáng của “dãy tre làng trước mặt đen lại và cắt hình rõ rệt trên nền trời”. Đó là một bức tranh đẹp nhưng đượm buồn.

Không chỉ có vậy, bức tranh ấy còn tồn tại thêm cả sự xuất hiện của ánh sáng trên khung trời “vòm trời Hàng trăm ngôi sao 5 cánh ganh nhau lấp lánh, lẫn với vệt sáng của những con đom đóm bay là là trên mặt đất hay len vào những cành cây” trong những ngày mùa hạ “một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát”.

Tuy rằng đấy là tác phẩm thuộc thể loại truyện ngắn nhưng “Hai đứa trẻ” thuộc kiểu truyện không còn diễn biến, không còn hành vi để xuất phát diễn biến. Cả tác phẩm được ví như một bài thơ đượm buồn đầy xót thương. Bởi lẽ Thạch Lam đã chủ trương lấy tâm hồn mình để khảo sát tâm hồn người nên truyện ngắn của ông mang đậm sắc tố tâm tình. Cả tác phẩm chỉ có duy nhất một sự kiện, đó là yếu tố kiện đợi tàu của chị em Liên. Chuyến tàu như một vị cứu tinh riêng với chị em Liên và những con người nơi phố huyện.

Có thể nói Thạch Lam là một nhà văn có óc quan sát và sự cảm nhận rất tinh xảo, ông đã phát hiện ra những rung động mong manh, mơ hồ, những trạng thái tâm lí của nhân vật một cách rất tài tình của một tâm hồn nhạy cảm. Nhân vật chính trong truyện ngắn này là Liên, một cô nàng nhân hậu và giàu lòng trắc ẩn. Trước cảnh chiều tàn, Liên đã cảm nhận được nỗi buồn của một buổi chiều quê: “Liên không hiểu sao, nhưng chị thấy lòng buồn man mác trước cái giờ khắc của ngày tàn”. Rồi khi tận mắt tận mắt chứng kiến cảnh chợ tàn, chị cảm nhận được “mùi riêng của đất, của quê nhà này”. Một quê nhà nghèo khó với những kiếp người tàn tạ.

Chị động lòng thương những đứa trẻ nhặt nhạnh sau phiên họp chợ nhưng chính chị cũng không còn gì khiến cho chúng. Liên là một cô nàng nhạy cảm với những biến thái tinh xảo của vạn vật thiên nhiên, một cô nàng biết trao gửi và nuôi dưỡng tình yêu thương riêng với mọi người, chị thương những kiếp người đang phải lam lũ với cuộc mưu sinh. Rồi khi đoàn tàu trải qua cũng là lúc Liên nhận thấy tôi cũng tương tự như với ngọn đèn nơi hàng nước của mẹ con chị Tí, càng nỗ lực tỏa sáng thì lại càng yếu ớt. Lúc này nỗi buồn đã hiện lên trong chị rõ hơn bao giờ hết, đoàn tàu đến rồi lướt qua nhanh gọn, ánh sáng và sự huyên náo của đoàn tàu Từ này mà mất đi khiến Liên cảm nhận rõ hơn được bóng tối đang bao trùm lên không khí phố huyện.

Giọng điệu nhẹ nhàng, thâm thúy, có những câu văn giàu nhạc điệu như: “Chiều, chiều rồi. Một chiều êm ả như ru, văng vẳng tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào”. Hay câu văn: “Trời đã khởi đầu đêm, một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát”. Câu văn có gì đó nhẹ nhàng mà du dương đến lạ.

Ta thấy cái tôi của tác giả như hóa thân vào nhân vật bởi trước kia đã có thời hạn Thạch Lam sống ở quê ngoại Cẩm Giàng, Tp Hải Dương và tác giả cũng cùng người chị của tớ thức chờ đoàn tàu như vậy. Cái tôi ấy tràn trề sự nhân hậu và tình yêu thương, mỗi nhân vật trong tác phẩm đều là một phiên bản tâm hồn của nhà văn.

Toàn bộ tác phẩm như một bài thơ trữ tình nhẹ nhàng mà sâu lắng. Chất thơ toát ra từ “Hai đứa trẻ” đã góp thêm phần vào sự thành công xuất sắc của nhà văn và tạo ra một phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp độc lạ không trộn lẫn với những nhà văn khác của Thạch Lam.

Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 7

Thạch Lam (1910 – 1942) tên khai sinh là Nguyễn Tường Vinh, sau đổi thành Nguyễn Tường Lân. Ông cùng với Nhất Linh và Hoàng Đạo là những cây bút nòng cốt của nhóm Tự lực văn đoàn. Thạch Lam có biệt tài về truyện ngắn, thường viết những truyện không còn chuyện, hầu hết khai thác toàn thế giới nội tâm của nhân vật. Văn Thạch Lam trong sáng, giản dị mà thâm trầm, thâm thúy. Mỗi truyện của ông như một bài thơ trữ tình đượm buồn, giọng điệu điềm đạm, thâm trầm. Truyện ngắn “Hai đứa trẻ” là một trong những tác phẩm tiêu biểu vượt trội cho phong thái sáng tác của Thạch Lam. Đặc biệt, tác phẩm đã thể hiện đậm nét chất thơ trong truyện ngắn.

Thơ là cây đàn muôn điệu của tâm hồn, của nhịp thở trái tim”, là cái nhụy của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường được chưng cất thành thơ. “Chất thơ” hoàn toàn có thể hiểu là chất trữ tình – tính chất được tạo ra từ sự hòa quyện giữa vẻ đẹp của cảm xúc, tâm trạng, tình cảm với vẻ đẹp của những biểu lộ nó để hoàn toàn có thể khơi gợi những rung động thẩm mĩ và tình cảm nhân văn. Còn “Chất thơ trong truyện ngắn” là cái được tạo ra lúc nhà văn để ý quan tâm khai thác và biểu lộ một cách tinh xảo cái mạch cảm xúc, tâm trạng, tình cảm của nhân vật hoặc của chính mình trước toàn thế giới bằng những rõ ràng, hình ảnh đầy quyến rũ và một lối văn trong sáng, truyền cảm, phù phù thích hợp với nhịp điệu riêng của cảm xúc, tâm hồn. Đó là những rung động, rung cảm của nhà văn trước vẻ đẹp của vạn vật thiên nhiên, môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, con người và tình người. Voltaire đã từng nói: “Thơ là âm điệu của tâm hồn cao cả, đa cảm”. Chỉ nhờ âm nhạc của lòng mình người nghệ sĩ mới hoàn toàn có thể truyền cảm xúc đến với những người đọc, khơi lên trong tâm hồn fan hâm mộ lòng yêu thích con người, quý trọng sự sống. Chính chất thơ làm cho trang văn trở nên tinh xảo vút cao, đi vào lòng người đọc một cách mãnh liệt hơn.

Vốn là một nhà văn có tâm hồn tinh xảo và nhạy cảm, Thạch Lam đã phát hành nhiều tác phẩm thấm đẫm chất thơ như “Gió lạnh đầu mùa”, “Dưới bóng hoàng lan” và nhất là truyện ngắn “Hai đứa trẻ”. “Hai đứa trẻ” là một trong những truyện ngắn tiêu biểu vượt trội cho phong thái nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp của Thạch Lam, tác phẩm được in trong tập “Nắng trong vườn” xuất bản năm 1938. Cốt truyện “Hai đứa trẻ” khá đơn thuần và giản dị, đó là cảnh một phố huyện nghèo được miêu tả trong một khoảng chừng thời hạn ngắn từ chiều muộn cho tới đêm. Nơi ấy, có những người dân dân nghèo, ngày nào thì cũng tái diễn những việc làm đơn điệu, buồn tẻ và đặc biệt quan trọng trong toàn thế giới ấy có hai đứa trẻ được mẹ giao cho trông coi một shop nhỏ, đêm chúng cố thức để đợi chuyến tàu trải qua. Đọc tác phẩm ta không thể quên được những dư âm trong trẻo và tươi sáng bởi ngôn từ miêu tả giàu hình ảnh, ngòi bút tài hoa giàu cảm xúc, giọng văn ngân nga như có nhạc điệu, vẻ đẹp bình dị của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường đời thường, những tình cảm ngây thơ cùng với việc bay bổng của những niềm mong ước xa xôi….

Chất thơ trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” trước tiên được tỏa ra từ khung cảnh vạn vật thiên nhiên của buổi chiều tà. Đó là bức tranh quê bình lặng, êm đềm “Chiều chiều rồi, một buổi chiều êm như nhung và thoảng qua gió mát”. Buổi chiều ấy được gợi lên từ âm thanh của tiếng trống thu không báo hiệu một ngày sắp tàn, từ tiếng ếch nhái kêu ran ngoài đồng ruộng theo gió nhẹ đưa vào, cùng tiếng muỗi đã khởi đầu vo ve. Nổi bật trong bức tranh buổi chiều ấy là red color rực như lửa cháy của phương tây, điểm thêm là màu hồng như hòn than sắp tàn của những áng mây chiều. Bức tranh ấy còn tồn tại những đường nét thật rõ rệt “Dãy tre làng trước mặt đã khởi đầu đen lại và cắt hình rõ rệt trên nền trời”. Chỉ vài rõ ràng miêu tả nhưng Thạch Lam đã làm bức tranh quê hiện lên thật thân thiện, bình dị. Bức tranh ấy được cảm nhận qua tâm hồn ngây thơ của Liên và An “Trời đã khởi đầu đêm, một đêm mùa hạ êm như nhung và thoảng qua gió mát. Đường phố và những ngơ con từ từ chứa đầy bóng tối. Các nhà đã đóng im ỉm, trừ một vài shop còn thức, nhưng cửa chỉ để hé ra một khe ánh sáng.

Trẻ con tụ họp nhau ở thềm hè, tiếng cười nói vui vẻ, khiến An thèm muốn nhập bọn với chúng để nô đùa, nhưng sợ trái lời mẹ dặn phải coi hàng, nên hai chị em đành ngồi yên trên chỏng, đưa mắt theo dơi những bóng người về muộn, từ từ đi trong đêm”. Cát trên phố lấp lánh trên những chỗ mấp mô. Thấp thoáng trong bức tranh ấy là hình ảnh của mấy đứa trẻ con nhà nghèo đang lom khom, tìm tòi những thứ còn sót lại sau buổi chợ, chúng nhặt nhạnh những thanh nứa, thanh tre hay bất kể thứ gì còn tồn tại thể dùng được của những người dân bán hàng để lại. Chứng kiến những cảnh đời ấy Liên thấy thương chúng nhưng chị cũng không còn tiền khiến cho. Và đọng lại trong tâm hồn Liên là một nỗi “buồn man mác” trước khoảnh khắc của ngày tàn. Có lẽ nhà văn Thạch Lam đã vẽ nên bức tranh nơi phố huyện nghèo nơi đây bằng chính kí ức tuổi thơ của tớ, khi ông cùng mái ấm gia đình có thuở nào gian chuyển về sống ở phố huyện Cẩm Giàng(Tp Hải Dương) nên cảnh vật và con người nơi đây hiện lên rất chân thực, thân thiện và sắc tố trữ tình – chất thơ có phần đậm nét hơn.

Sự hòa quyện giữa yếu tố hiện thực và lãng mạn là một điểm lưu ý nổi trội trong phong thái sáng tác của Thạch Lam, chính vì sự phối hợp ấy đã hỗ trợ Thạch Lam tạo ra những trang văn vừa mang hơi thở của đời sống, vừa nhẹ nhàng, thanh thoát giàu chất thơ cho tác phẩm “Hai đứa trẻ”.. Có lẽ chất thơ đã thực sự phủ rộng khi nhà văn viết về cuộc sống của những con người nơi phố huyện nghèo. Chính những rung cảm tinh xảo mà nhẹ nhàng, Thạch Lam đã làm cho chất thơ len lỏi sâu vào tâm hồn người đọc, khiến họ không thể rời mắt khỏi môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của những con người nơi đây – một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường mờ nhạt, buồn tẻ. Và dường như đằng sau những câu văn ấy là tiếng thở dài đầy xót thương cho những kiếp người lầm lũi nơi phố huyện của Thạch Lam.

Để làm nổi trội lên môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường lầm lũi, khắc khổ của những con người nơi phố huyện, Thạch Lam đã nhấn mạnh yếu tố đến thời hạn nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp. Thời gian được đề cập đến ở đấy là lúc phố huyện về tối. Khi phố huyện về tối, bóng tối phủ mờ lên cảnh vật, đè nén lên cuộc sống của những người dân dân nơi đây. Bóng tối là một hình tượng nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp đầy ám ảnh, nó trở đi trở lại nhiều lần trong tác phẩm. Bóng tối đã phủ đầy khắp nơi. Tối hết cả, từ con phố ra sông, con phố qua chợ về nhà đều chứa đầy bóng tối. Bóng tối tràn ngập, đậm đặc làm cho tiếng trống cầm canh đánh tung lên một tiếng khô khan ruồi chìm ngay vào bóng tối. Bóng tối đó đó là hình tượng ẩn dụ cho cho môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của những con người nơi phố huyện nghèo – một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường tẻ nhạt, buồn chán, đến một lúc nào đó nó sẽ “mòn ra”, “mục ra”, “rửa đi” và tan vào trời đất. Cũng có đôi lúc nhà văn đã cho thắp lên vài ánh sáng nhưng đó chỉ là thứ ánh sáng leo lét của ngọn đèn dầu, là ánh sáng của những con đom đóm bay là là trên mặt đất, là ánh sáng của chấm lửa bay lơ lửng nơi gánh phở của bác Siêu, là những khe sáng, hột sáng lọt qua phên nứa… Đặc biệt, hình ảnh ngọn đèn con nơi hàng nước của chị Tí nhắc đi nhắc lại tới bảy lần trong tác phẩm, nó trở thành nỗi ám ảnh về số phận, kiếp người nơi phố huyện này, đồng thời gợi lên sự nhỏ bé đáng thương đến tội nghiệp của ánh sáng.

Đêm là lúc con người, vạn vật được nghỉ ngơi. Đáng lẽ đấy là khoảng chừng thời hạn để con người được thư giãn giải trí sau một ngày dài thao tác vất vả. Thế nhưng đố với những con người nơi đây, họ vẫn phải đốt đêm làm ngày để tiếp tục kiếm sống. Họ phải thao tác để kiếm từng đồng lẻ, dẫu biết rằng “chẳng tìm kiếm được là bao” nhưng họ vẫn phải để làm duy trì sự sống. Đó là hình ảnh của mẹ con chị Tí lam lũ, vất vả. Ban ngày chị đi mò cua bắt ốc, tối đến dọn hàng nước ra để bán. Gọi là hàng nước cho oai chứ hàng của chị chỉ có lèo tèo vài phong thuốc lào và ấm nước chè xanh. Sức ám ảnh trong “Hai đứa trẻ” còn được gợi lên qua tiếng cười khanh khách của bà cụ Thi điên. Tiếng cười khanh khách trong vô thức của bà đã xoáy sâu vào tâm thức của người đọc về một cuộc sống xế bóng nơi phố huyện. Rồi môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường ấy sẽ đi về đâu? Thê lương nhất trong miền đời bị quên béng ấy là mái ấm gia đình bác xẩm. Gia đình bác sống nhờ vào của bố thí của thiên hạ. Hôm nay chiếc thau trắng để trước mặt vẫn còn đấy trống rỗng. Bác góp vui bằng mấy tiếng đàn bầu rung lên bần bật nghe thật não nề. Gia đình bác ngồi trên manh chiếu rách nát, thằng con bò ra thoát khỏi chiếu để nghịch cát bẩn bên đường. Đâu này còn là một hình ảnh của bác Siêu với gánh phở kẽo kẹt trên vai. Món hàng mà bác bán là một món quà xa xỉ, không bao giờ mua được không riêng gì có riêng với chị em Liên mà còn riêng với những con người nơi đây. Bóng bác trải dài mênh mông cả một vùng thật thê lương và ẩm đạm. Chị em Liên tuy nhiên có môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường khá giả hơn nhưng cũng khổ hơn bởi cả hai đều bị quá khứ ám ảnh. Trước đây mái ấm gia đình Liên sống ở Tp Hà Nội Thủ Đô, nhưng vì bố mất việc mà phải chuyển về nơi đây. Dù đang tuổi ăn, tuổi chơi nhưng hai chị em phải giúp mẹ trông coi shop tạp hóa nhỏ. Lúc nào chị em Liên cũng mơ tưởng về một Tp Hà Nội Thủ Đô sáng rực, xa xăm với môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường đầy đẻ và sung túc. Quá khứ ấy như một minh chứng cho cái buồn thê lương, bế tắc ở hiện tại và nó như một dự cảm về tương lai sầm uất. Có ai này đã từng nói rằng “Nhà văn là người thư kí trung thành với chủ của thời đại”, phải chăng chính vì lẽ này mà trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ” Thạch Lam đã miêu tả rất chân thực về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường nhàm chán, mờ nhạt của những con người nơi đây. Dù mỗi con người một tình hình nhưng ai cũng nhếch nhác, lam lũ đến tội nghiệp, người lớn như cây héo hắt, còn trẻ con thì như những mần nin thiếu nhi còi cọc không còn tương lai.

Nếu nhà văn Nam Cao thường đi vào phân tích những quy trình tâm lí phức tạp thì Thạch Lam lại hầu hết đi sâu vào những trạng thái của tâm hồn mà những rung động trong tâm hồn mới là đối tượng người dùng của chất thơ. Ở truyện ngắn “Hai đứa trẻ”, Thạch Lam đã vẽ nên hình những cảm xúc mong manh, mơ hồ thật tinh xảo như “ những rung động của một cánh bướm non”. Và trong những rung động nhẹ nhàng, tinh xảo ấy đã được Thạch Lam thể hiện qua diễn biến tâm trạng của nhân vật Liên. Khi tận mắt tận mắt chứng kiến cảnh chiều về nơi phố huyện Liên thấy tâm hồn nhẹ nhàng lay động theo cảnh chiều quê. Ngồi bên “mấy quả thuốc sơn đen” Liên cảm nhận được hình ảnh bóng tối ngập đầy dần, “hai con mắt chị chứa đầy bóng tối”. Mùi âm ẩm của rác rưởi, mùi cát bụi và hơi nóng phủ rộng cũng làm cho Liên cảm nhận đó là “mùi riêng của đất”, của quê nhà, xứ sở này. Đọc truyện ngắn “Hai đứa trẻ” ta như thấy rõ được tình cảm của Thạch Lam dành riêng cho nhân vật của tớ. Đó dường như thể yếu tố cộng hưởng giữa cảm xúc và hiện thực để tạo thành một sức hút da diết, bền vững của tác phẩm.

Chất thơ trong tác phẩm “Hai đứa trẻ” còn được thể hiện rõ hơn bao giờ hết qua những kỳ vọng, khát khao của những con người nơi phố huyện nghèo. Trong tình hình tối tăm của cuộc sống họ vẫn kỳ vọng và trông đợi vào một trong những chiếc gì đó tươi sáng hơn ở tương lai. Dù có mệt mỏi, buồn ngủ thì họ vẫn cố thức để chờ đón chuyến tàu đêm trải qua phố huyện. Chuyến tàu ấy ngỡ như rất thông thường nhưng nó lại sở hữu ý nghĩa vô cùng to lớn riêng với những con người nơi đây. Tàu chưa tới họ mong ngóng đợi chờ, khi tàu đến họ rát dõi mừng vui dù theo lời An thì “Tàu ngày hôm nay không đông” và “kém sáng hơn” nhưng thứ ánh sáng mà đoàn tàu mang lại khác hoàn toàn với thứ ánh sáng leo lét ở nơi đây. Chính thứ ánh sáng ấy đã khiến họ được sống trong nụ cười, niềm sung sướng trong chốc lát. Đoàn tàu đã tiếp thêm vào cho họ sức mạnh để vượt qua cảnh tối tăm của hiện tại, kỳ vọng vào một trong những tương lai tươi sáng hơn. Đối với chị em Liên, đợi tàu không phải vì nhu yếu về vật chất mà đơn thuần và giản dị, đoàn tàu ấy đã làm sống dậy quá khứ xa xăm, tươi đẹp thuở nào, phá vỡ không khí tù túng, ngột ngạt nơi đây. Thể hiện thành công xuất sắc tâm trạng đợi tàu ấy, nhà văn Thạch Lam đã gợi lên niềm xót thương cho những kiếp người nhỏ bé đang sống trong nghèo nàn, tăm tối và tù túng để từ đó lay tỉnh tâm hồn của tớ để họ vươn tới ánh sáng của tương lai.

“Nghệ thuật làm ra linh hồn của tác phẩm”. Sẽ rất thiếu sót nếu ta không đề cập tới chất thơ được thể hiện qua nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp. Qua truyện ngắn, Thạch Lam đã xây dựng được một toàn thế giới hình ảnh vừa chân thực vừa sống động với những không khí và thời hạn có sự vận động, biến chuyển. Thạch Lam còn xây dựng được những rõ ràng nhỏ nhưng lại thể hiện được một cách tinh xảo và thâm thúy toàn thế giới của những cảm xúc mơ hồ, mong manh của con người. Chính nhà văn Thạch Lam đã từng ý niệm: “Nhà văn cốt nhất là phải đi sâu vào tâm hồn mình, tìm thấy những tính tình và cảm hứng thành thực, tức là tìm thấy tâm hồn mọi người qua tâm hồn chính mình” và ở truyện ngắn “Hai đứa trẻ” Thạch lam đã làm được điều này. “Hai đứa trẻ” là truyện dường như không còn diễn biến, mạch truyện không vận động theo mạch những tình tiết mà vận động theo tâm hồn, cảm xúc của nhân vật. Câu văn của Thạch Lam nhiều thanh bằng gợi một nhịp điệu chậm buồn nhưng có sức phủ rộng. Chẳng hạn khi miêu tả vẻ trầm buồn nhưng cũng rất đỗi nên thơ của phố huyện. Câu văn ngắn, nhịp văn chậm rãi, thư thả. Dù diễn tả cái náo nức bên trong, cái sôi động của ước mơ thì Thạch Lam vẫn rất nhẹ nhàng, vẫn tự nén ngòi bút của tớ. Tất cả những rực rỡ nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp trên những rực rỡ nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp trên được Thạch Lam sử dụng một cách thành thạo qua giọng văn thủ thỉ, nhẹ nhàng, êm đềm nhỏ nhẹ nhưng hoàn toàn có thể phân biệt được từng âm vị.

Trong truyện ngắn “Hai đứa trẻ”, chất thơ được chưng cất từ đời sống bình dị, thường nhật bằng chính rung động của tâm hồn nhà văn, chất thơ toả ra từ tình yêu nét trẻ trung, từ cái nhìn tinh xảo trước vạn vật thiên nhiên, đời sống và niềm tin ở thiện căn của con người từ hình thức nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp tới nội dung được biểu lộ. Qua tác phẩm Thạch Lam đã phát hiện ra được “Cái đẹp ẩn chứa ở đoạn không còn ai ngờ tới”, đó là vẻ đẹp kín kẽ bị khuất lấp bởi đời sống nhọc nhằn mà chỉ có những tâm hồn tinh xảo, nhạy cảm mới hoàn toàn có thể cảm nhận hết được.

Chất thơ trong truyện Hai đứa trẻ – Mẫu 8

Mỗi tác phẩm đều phải có những nét biểu lộ riêng, nó được tạo ra là chất thơ hay tính chất mà tác phẩm thể hiện trong mọi tác phẩm. Và truyện Hai Đứa trẻ là một trong những bài thơ như vậy, chất thơ được thể hiện trong tác phẩm hiện lên thật tinh xảo, thâm thúy trong tâm người đọc.

Chất thơ trong tác phẩm đó là yếu tố hòa quyện giữa cảm xúc và tâm trạng của nhân vật xuất hiện trong tác phẩm, những chất thơ được tác giả nồng ghép để tạo ra những nét riêng, tinh xảo hơn trong tác phẩm của tớ. Mỗi rõ ràng, mỗi lời văn đều được tác giả miêu tả tinh xảo với nhịp điệu riêng của cảm xúc, của tâm hồn, với việc tinh xảo trong việc lựa chọn cảm xúc, tâm ý nhân vật, hình ảnh chuyến tàu đêm được miêu tả sinh động, thâm thúy trong từng lời văn, lời thơ của mỗi tác phẩm.

Trong truyện ngắn Hai Đứa Trẻ, hình ảnh của nhân vật được biểu lộ đầy tinh xảo, thể hiện sự trong sáng, thuần khiết với việc rung động, tinh xảo trong quan điểm, cũng như nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp miêu tả đầy tinh xảo, mang những nét riêng, sinh động và đầy mê hoặc, mỗi lời văn hay cách mô tả nhân vật đều thể hiện sự trong sáng, thuần khiết. Tác giả hoàn toàn có thể cảm nhận được chính môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, con người cũng như sự tinh xảo trong cách mô tả nhân vật của tác giả.

Mỗi nhân vật đều được tác giả mô tả với nét tinh cách riêng, rực rỡ, sự tinh xảo trong cách thể hiện nhân vật, nét tính cách đặc biệt quan trọng, mang ý nghĩa sâu xa cho tác phẩm. Trước những yếu tố của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, tác giả xây hình thành những nét thơ mộng trong việc sáng tác nhân vật, hình ảnh đoàn tàu, với tia sáng, trong sáng, len lỏi trong mọi góc khuất của tâm hồn mỗi nhân vật, nó lại biểu lộ một chiếc nhìn riêng, thâm thúy và đầy tinh xảo.

Trước mọi tình hình của môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường, tác giả đang mơ mộng, thể hiện cảm xúc của tớ trước khung cảnh vạn vật thiên nhiên, với nét tinh xảo trong cách mô tả, hình ảnh đó hiện lên thật mê hoặc, mang đậm hình ảnh thơ mộng về tương lai tươi sáng của con người. Với những nét tinh xảo, ngộ nghĩnh và sự miêu tả đầy tài năng, tác giả đã thể hiện được chính bức tranh phố huyện nghèo, ở đó có biết bao nhiêu số phận, con người đang gặp phải những yếu tố trở ngại vất vả, do cái nghèo đói đang bủa vây.

Chi tiết Liên và An đang hoài niệm đến hình ảnh xưa, một hình ảnh Tp Hà Nội Thủ Đô trang trọng đã cho toàn bộ chúng ta thấy cảm xúc và hoài niệm về một quá khứ thơ mộng, ở đó con người đang sống trong những ánh sáng hào hoa. Còn giờ đây hình ảnh tối tăm, nghèo đói của thành phố huyện đã xuất hiện. Với sự mô tả tinh xảo, chân thực, hình ảnh phố huyện hiện lên với những nét miêu tả đầy chân thực, hình ảnh cụ Thi Điên, hình ảnh những em nhỏ nghèo đói, khổ cực, nhặt nhạnh rác sau phiên chợ tàn.

Trước không khí và thời hạn của thành phố huyện, mọi hình ảnh đều hiện lên thâm thúy, rõ ràng nhất, nó biểu lộ cảm hứng tinh xảo, nhưng có chút hướng tới những tương lai tươi sáng hơn về quá khứ tươi đẹp. Riêng hình ảnh chuyến tàu đêm, cùng việc mô tả rõ ràng hình ảnh đợi tàu của hai nhân vật Liên và An đã cho toàn bộ chúng ta thấy được một bức tranh vạn vật thiên nhiên, ở đó con người hiện giờ đang bị bủa vây bởi những sự nghèo đói, con người đang sống trong mức chừng khắc, khổ cực, đau thương, nghèo đói. Chỉ có ánh sáng của chuyến tàu làm họ lóe lên tia sáng về một môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường niềm sung sướng, tươi đẹp, đang chờ đón họ ở phía trước.

Mỗi rõ ràng đều được biểu lộ một cách rõ ràng, sinh động về môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường ở vùng phố huyện nghèo, với ngôn từ đầy chất thơ, tác giả đã thể hiện thành công xuất sắc, hình ảnh phố huyện nghèo, nhưng trong số đó con người sống trong biết bao nhiêu khoảnh khắc, giá trị và niềm tin vào một trong những môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường tươi đẹp hơn.

Cập nhật: 18/11/2022

Reply
8
0
Chia sẻ

Video Truyện ngắn dường như thể người con tất yếu của người mẹ thơ và người cha văn xuôi ?

You vừa đọc tài liệu Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Review Truyện ngắn dường như thể người con tất yếu của người mẹ thơ và người cha văn xuôi tiên tiến và phát triển nhất

Share Link Down Truyện ngắn dường như thể người con tất yếu của người mẹ thơ và người cha văn xuôi miễn phí

Pro đang tìm một số trong những Chia Sẻ Link Down Truyện ngắn dường như thể người con tất yếu của người mẹ thơ và người cha văn xuôi miễn phí.

Hỏi đáp vướng mắc về Truyện ngắn dường như thể người con tất yếu của người mẹ thơ và người cha văn xuôi

Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Truyện ngắn dường như thể người con tất yếu của người mẹ thơ và người cha văn xuôi vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comments ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha
#Truyện #ngắn #dường #như #là #đứa #con #tất #yếu #của #người #mẹ #thơ #và #người #cha #văn #xuôi