Contents
Mẹo về Câu nói: Tiên học lễ hậu học văn đề cập đến vai trò của đạo đức riêng với Mới Nhất
You đang tìm kiếm từ khóa Câu nói: Tiên học lễ hậu học văn đề cập đến vai trò của đạo đức riêng với được Cập Nhật vào lúc : 2022-04-04 11:49:06 . Với phương châm chia sẻ Thủ Thuật về trong nội dung bài viết một cách Chi Tiết Mới Nhất. Nếu sau khi Read tài liệu vẫn ko hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Tác giả lý giải và hướng dẫn lại nha.
Your browser does not tư vấn the audio element.
Từ “Tiên học lễ, hậu học văn” đến “Dạy chữ, dạy người, dạy nghề”
17/12/2014 – Lượt xem: 1239
Ngày 12-12, Hội Khoa học Tâm lý – Giáo dục đào tạo và giảng dạy Việt Nam phối phù thích hợp với Sở GD&ĐT Tiền Giang tổ chức triển khai Hội thảo khoa học toàn quốc với chủ đề “Quan niệm về dạy chữ, dạy người, dạy nghề trong toàn cảnh thay đổi cơ bản, toàn vẹn và tổng thể nền giáo dục Việt Nam”. Hội thảo đã thu hút nhiều cán bộ quản trị và vận hành giáo dục, thầy giáo, cô giáo tham gia góp phần ý kiến. BBT Trang thông tin điện tử Sở Giáo dục đào tạo và giảng dạy và Đào tạo Tiền Giang trân trọng trình làng đến những nhà quản trị và vận hành giáo dục, thầy giáo, cô giáo một số trong những tham luận tại hội thảo chiến lược này.
1. Đặt yếu tố: Mới xem qua, đầu đề có vẻ như khập khiểng chính bới vế đầu nói về học vế sau lại nói về dạy. Thật ra trong hoạt động và sinh hoạt giải trí giáo dục dạy và học luôn song song. Khi nói về dạy thì trong dạy có ẩn chứa về học. Khi nói về việc học thì trong học có bao hàm cả việc dạy. Bởi vì trong dạy và học có mối tương quan “dạy ra làm sao, học như vậy đấy” và “học cái gì dạy cái nấy”… “Tiên học lễ, hậu học văn” là một ý niệm giáo dục xưa có từ nhiều thế kỷ trước. Nó được vận dụng rộng tự do chẳng những trong nhà trường mà còn ở phạm vi giáo dục mái ấm gia đình và xã hội. Quan niệm giáo dục này đã được hình thành và phát huy mạnh mẽ và tự tin ảnh hưởng của nó trong thời kỳ phong kiến với nền giáo dục Nho học ở việt nam. “Tiên học lễ, hậu học văn” tiếp tục duy trì ảnh hưởng trong nền giáo dục “Tân học” – là nền giáo dục theo quy mô phương Tây và lấy chữ quốc ngữ làm chữ viết chính thống. Ảnh hưởng của ý niệm này suy yếu dần trong những thập niên gần thời gian cuối thế kỷ XX. Có thuở nào “Tiên học lễ, hậu học văn” là một phương châm giáo dục, một câu khẩu hiệu phổ cập được treo, vẽ ở hầu hết những phòng học, trường học. Nhưng cũng luôn có thể có thuở nào câu này đùng một cái vắng bóng, bị quên béng trong những trường học. Trong vài mươi năm mới tết đến gần đây, câu chữ: “Tiên học lễ, hậu học văn” xuất hiện trở lại ở nhiều trường học. Có nơi được khắc chữ to, trên cao ngay chính diện nhà trường. Bên cạnh ” Tiên học lễ, hậu học văn” rất cổ xưa còn tồn tại sự xuất hiện những khẩu hiệu mới như “Trường học thân thiện học viên tích cực”. “Mỗi thầy giáo, cô giáo là tấm gương đạo đức tự học và sáng tạo” hoặc ” Học để biết, học để làm người, học để thao tác, học để sống chung” , “Dạy chữ, dạy người, dạy nghề”…Như vậy thì những ý niệm này được hiểu và vận dụng vào trường học ra làm sao?
2. Sơ lược một số trong những cách hiểu và vận dụng ý niệm “Tiên học lễ, hậu học văn”.
“Tiên học lễ, hậu học văn” chữ nho viết là: 先學禮後學文 (Tiên học lễ, hậu học văn – đọc từ trái qua phải) Khi bàn về nguồn gốc của câu chữ này nhiều tác giả nhận định rằng “Tiên học lễ, hậu học văn” là vì người Việt đúc rút trên nền tảng của Nho giáo rồi trở thành một ý niệm, một nguyên tắc giáo dục ở Việt Nam trong thời kỳ phong kiến. Trong khi đó, cùng thời người Trung Hoa thường sử dụng ý niệm “Tiên tác nhân, hậu tác sự” (先作人後作事 tiên tác nhân, hậu tác sự-Trước làm người, sau thao tác).
2.1.Về ngữ nghĩa:
Theo cách hiểu thông thường “Tiên học lễ, hậu học văn” là: Trước học lễ giáo, sau học chữ nghĩa. Theo nguyên nghĩa ban đầu: Tiên, hậu (trước, sau) ở đây chỉ thứ tự về mặt thời hạn. Lễ là cái khuôn mẫu đã được định ra thành phép tắc từ quan, hôn, tang, tế, đi đứng, nói năng, ứng xử…đều phải có cái phép nhất định phải như vậy để mọi người tuân theo, đó là lễ. Văn theo nghĩa rộng là nét trẻ trung, theo nghĩa hẹp là văn hóa truyền thống, văn chương, văn học, nghệ thuật và thẩm mỹ và làm đẹp… Hiểu rộng hơn thì “Tiên học lễ, hậu học văn” là: Trước tiên phải học lễ nghĩa, đạo đức làm người, tiếp theo đó học văn tự, chữ nghĩa của thánh hiền hoặc hiểu gọn hơn: Học làm người trước, học tri thức sau. Trải qua hàng trăm thế kỷ, ý niệm “Tiên học lễ, hậu học văn” trong cách hiểu, cách vận dụng vào trong nhà trường và xã hội cũng luôn có thể có nhiều biến thể. Như vậy, một cách khái quát ta hoàn toàn có thể hiểu: Lễ thuộc phạm trù đạo đức, văn thuộc phạm trù tri thức, kỹ năng. Văn và lễ cũng gần tương đương với tài và đức trong ý niệm ngày này.
2.2. Vận dụng trong giáo dục:
Tuy ngữ nghĩa là như vậy trong thực tiễn khi đưa ý niệm “Tiên học lễ, hậu học văn” vào trong nhà trường thì không hề có chuyện học lễ xong xuôi rồi mới học văn xét về quy trình giáo dục. Xét về phương pháp giáo dục thì văn và lễ in như hai chân của một người phải luôn tuy nhiên hành. Mỗi bước tiến lên của văn, của lễ cũng làm cho những người dân dịch chuyển tiến lên. Nếu văn, lễ không bước tới thì con người cũng đứng yên không tiến bộ. Một người nếu chỉ có văn không còn lễ hoặc có lễ không còn văn thì in như người một chân không thể đi đứng thông thường được. Xét về nội dung giáo dục thì việc vận dụng ý niệm “Tiên học lễ, hậu học văn” trong nhà trường phong kiến cũng chỉ ra rằng trong văn có lễ, trong lễ có văn “văn dĩ tải đạo” (文以載道-Văn dĩ tải đạo- Văn dùng để chuyển tải đạo lý). Như vậy nếu xét trên phương diện quy trình giáo dục, phương pháp và nội dung giáo dục thì việc phân định tính trước sau của văn và lễ chỉ mang tính chất chất tương đối trong ý niệm “Tiên học lễ, hậu học văn”.
2.3. Vận dụng trong cách dùng người:
Quan niệm “Tiên học lễ, hậu học văn” chẳng những được vận dụng vào trong giáo dục, xây dựng con người mà còn vận dụng trong cách dùng người. “Tài cao, đức trọng” là mẫu hình được nhấn mạnh yếu tố. Các mẫu hình “Tài cao, đức kém” hay “Đức cao, tài kém” … sẽ là bộ sưu tập hình chưa toàn vẹn trong thuật dùng người. Người được trọng dụng tôn vinh trong xã hội phải là người dân có văn có lễ hòa giải và hợp lý, có tài năng có đức. Nhưng cái cốt lõi, giá trị của “Tiên học lễ, hậu học văn” đó đó là ở đoạn: Quan niệm này tôn vinh đạo đức, nhân cách của con người, tôn vinh việc học làm người cạnh bên việc học tri thức, kỹ năng. Đây hoàn toàn có thể xem là tinh hoa của ý niệm “Tiên học lễ, hậu học văn” của người xưa, nói lên sức sống mạnh mẽ và tự tin của một ý niệm giáo dục tuy nhiên đã trãi qua nhiều thế kỷ với những thăng trầm thử thách của lịch sử. Ngày nay “Tiên học lễ, hậu học văn” tuy đã lỗi thời, lỗi thời xét về tiềm năng, nội dung giáo dục ban đầu của nó nhưng về ý nghĩa và tinh hoa thì vẫn còn đấy đang cao giá trị.
3. Về ý niệm dạy chữ, dạy người và dạy nghề:
3.1 Thiên hướng lúc bấy giờ:
Có thể nói rằng dạy chữ, dạy người là 2 yếu tố cơ bản của quy trình tăng trưởng giáo dục trong thời kỳ phong kiến. Mặc dù việc dạy nghề có trình làng trong xã hội, trong trường học nhưng nó không được quan tâm, không còn vị thế trong giáo dục thời bấy giờ. Trong thời kỳ Pháp thuộc việc dạy nghề, học nghề trong những trường học, trường nghề tuy đã có được khuyếch trương, khuyến khích tuy nhiên với một nền giáo dục ngu dân ít người được đi học thì cũng không tạo nên ý nghĩa gì đáng kể. Năm 1949, trong cuốn Sổ vàng của Trường Nguyễn Ái Quốc (Nay là Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh) Bác Hồ đã viết: “Học để thao tác, làm người…để phục vụ Tổ quốc và quả đât”. Một năm tiếp Từ đó, năm 1950 trong Hội nghị bàn về công tác thao tác huấn luyện và học tập tổ chức triển khai tại Chiến khu Việt Bắc, Bác Hồ lại nhấn mạnh yếu tố điểm này và nêu lời dạy của những vĩ nhân nói về việc dạy, việc học của Lê – Nin, của Khổng Tử. Ý tưởng đó của Bác đã tạo tiền đề để những nhà giáo dục trong kháng chiến phải tổ chức triển khai việc dạy học ra làm sao nhằm mục đích phục vụ yêu cầu “Học để thao tác, làm người, học để phục vụ Tổ quốc, quả đât”. Câu vấn đáp hợp lý chỉ hoàn toàn có thể là “Dạy chữ, dạy người, dạy nghề” mà thôi. Trong trong năm 1980 sau khi có Quyết định 126/CP ngày 19/3/1981 của Chính phủ đưa giáo dục hướng nghiệp vào trong nhà trường phổ thông thì phương châm “Dạy chữ, dạy người, dạy nghề” cũng xuất hiện nhiều trong những trường học và những văn bản của ngành giáo dục.
Năm 1997 tổ chức triển khai UNESCO Liên Hiệp Quốc đưa ra thông điệp ” Học tập-một kho tàng tiềm ẩn” trong số đó đề xuất kiến nghị đến 4 trụ cột giáo dục trong thế kỷ XXI là ” Học để biết, học để thao tác, học để làm người và học để sống chung”. Điều thú vị là nội dung của 4 trụ cột này tương đương với ý niệm “Dạy chữ, dạy người, dạy nghề” đã có ở Việt Nam.
Ngày nay, ý niệm “Dạy chữ, dạy người, dạy nghề” được vận dụng vào trong giáo dục từ phổ thông cho tới giáo dục nghề nghiệp, giáo dục ĐH. Ngay cả trong giáo dục Mầm non, những bé đến trường cũng khá được làm quen với chuyên đề lễ giáo “đi thưa về trình”, học làm cô giáo, chú công an giao thông vận tải lối đi bộ, cô y tá… trong những trò chơi có tính “hướng nghiệp”. Tuy vậy trong thời hạn qua, việc thực thi “Dạy chữ, dạy người, dạy nghề” ra làm sao ở việt nam cũng không được hiểu và thực thi thông suốt nhất là trong giáo dục phổ thông, bậc học nền tảng của nước nhà. Trong thực tiễn, việc đặt nặng xem nhẹ một trong ba yếu tố nói trên thường xuyên trình làng ở từng lúc, từng nơi. Trong số đó việc thiên về dạy chữ, xem nhẹ dạy người, dạy nghề là Xu thế chính. Do vậy tiềm năng giáo dục toàn vẹn và tổng thể khó đạt được mà thường lệch về trí dục. Việc lệch phía này trình làng trên nhiều hoạt động và sinh hoạt giải trí giáo dục lúc bấy giờ như: Dạy học, quản trị và vận hành, góp vốn đầu tư cho giáo dục; thi, kiểm tra, nhìn nhận giáo dục…thậm chí còn cả những cuộc thi trên TV, trực tuyến cũng nhằm mục đích khai thác trí dục và trí lực là chính.
3.2 Quan niệm ra làm sao về dạy chữ, dạy người, dạy nghề?
Hiểu theo thông thường thì dạy chữ là trang bị kiến thức và kỹ năng cho những người dân học, dạy người là giúp hình thành đạo đức, lối sống, kỹ năng sống và cống hiến cho những người dân học và dạy nghề là giáo dục hướng nghiệp, giúp người học chọn nghề thích hợp hoặc đào tạo và giảng dạy nghề để người học trở thành người lao động tốt trong tương lai. Cả 3 yếu tố đó tuy có tiềm năng riêng nhằm mục đích giáo dục hình thành cho những người dân học những phẩm chất: đạo đức, tri thức, nghề nghiệp. Nhưng cả ba yếu tố đều phải có một điểm chung là dạy học (dạy tri thức, dạy làm người, dạy nghề đều là dạy). Do vậy, tôi nghĩ rằng trong toàn cảnh thay đổi cơ bản, toàn vẹn và tổng thể nền giáo dục lúc bấy giờ, toàn bộ chúng ta hoàn toàn có thể xuất phát từ ý niệm dạy học chung nhất để xây dựng ý niệm dạy chữ, dạy người, dạy nghề sao cho phù phù thích hợp với toàn cảnh, Đk mới. Thật vậy, toàn bộ chúng ta tiến hành thay đổi cơ bản toàn vẹn và tổng thể nền giáo dục trong xu thế toàn thế giới hóa, trong nền kinh tế thị trường tài chính tri thức, xã hội thông tin và nước nhà đang tiến hành công nghiệp hóa, tân tiến hóa. Vì vậy, ý niệm về dạy học trước kia cũng cần phải có sự tương hỗ update thay đổi thích ứng với Đk mới, thay thay đổi.
Nếu như trước kia dạy học sẽ là những thao tác có mục tiêu nhằm mục đích chuyển những hiểu biết, những giá trị mà hiệp hội, quả đât đã đạt được vào bên trong người học…thì nay có lẽ rằng nên tương hỗ update thêm:…giúp người học từng bước đã có được khả năng tư duy, khả năng hành vi và hoàn toàn có thể xử lý và xử lý được những yếu tố thực tiễn nêu lên trong toàn bộ môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của tớ là yếu tố hợp lý.
Trên tinh thần đó toàn bộ chúng ta hoàn toàn có thể rõ ràng hóa những nội dung cơ bản của ý niệm dạy chữ, dạy người, dạy nghề nên thay đổi như sau. (Trên cơ sở có sự phối hợp, tương hỗ update Một trong những ý niệm truyền thống cuội nguồn và những ý niệm mới)
+ Về dạy học:
– Dạy học là quan trọng nhưng dạy cách học còn quan trọng hơn. – Dạy học là giúp người học hình thành khả năng độc lập tư duy, khả năng hành vi, kĩ năng sáng tạo, xử lý và xử lý những yếu tố trong môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của từng người trên cơ sở những tri thức, kỹ năng đã học được. – Dạy học đồng thời với việc hướng người học tiến tới hình thành khả năng tự học trong toàn cảnh xã hội học tập và học tập suốt đời.
+ Về người dạy:
– Dạy đúng, đủ nội dung môn học, chương trình học (gồm có lý thuyết, thực hành thực tiễn, thí nghiệm) – Dạy người học đạt những yêu cầu kiến thức và kỹ năng, kỹ năng, thái độ của môn học, chương trình học. – Chú ý dạy từ những việc nhỏ trong nội dung môn học, chương trình học. – Chủ động lựa chọn những phương pháp thích hợp điểm lưu ý môn học, đối tượng người dùng học, trình độ người học với những phương pháp thích hợp, hiệu suất cao một cách linh hoạt, sáng tạo. – Đánh giá kết quả đạt được của người học người dạy cần khuyến khích những ưu điểm, tiến bộ đạt được của người học trên cơ sở đảm bảo nhìn nhận khách quan, toàn vẹn và tổng thể. Tùy theo cấp học, trình độ học, việc nhìn nhận có phối hợp giữa tự nhìn nhận của người học, nhà trường, mái ấm gia đình, tập thể ( hiệp hội).
+ Về người học: – Học để biết là quan trọng nhưng học để biết phương pháp học còn quan trọng hơn. – Học để làm người là tinh hoa, cốt lõi của cái học trong mọi thời đại và của mọi người. – Học để thao tác là niềm sung sướng lớn số 1 của đời người và là động lực cho học suốt đời. – Học để sống chung là yếu tố thiết yếu cho môi trường tự nhiên vạn vật thiên nhiên sống đời thường của hai người, nhiều người và của toàn bộ quả đât trong một toàn thế giới đã trở nên nhỏ bé ngày này.
+ Về dạy chữ, dạy người, dạy nghề
– Quá trình hình thành nhân cách của từng người gắn sát với quy trình dạy chữ, dạy người, dạy nghề. – Kết quả của quy trình dạy chữ, dạy người, dạy nghề ở mỗi con người biểu lộ qua kết quả học để biết, học để làm viêc, học để làm người, học để sống chung. – Dạy chữ, dạy người, dạy nghề mỗi yếu tố có tính độc lập riêng nhưng có quan hệ tương tác ngặt nghèo với nhau. – Nếu quá thiên về dạy chữ (như lúc bấy giờ) xem nhẹ dạy người, dạy nghề thì kết quả dạy chữ cũng không đạt được toàn vẹn và tổng thể. – Máy móc hoàn toàn có thể giúp con người trong dạy chữ, dạy nghề nhưng không thể giúp con người trong dạy người. Do vậy dạy người là rất khó nhất, đặc biệt quan trọng nhất trong 3 yếu tố nói trên. – Việc hình thành khối mạng lưới hệ thống kiến thức và kỹ năng, kỹ năng, thái độ cho những người dân học qua dạy chữ, dạy nghề thiết yếu phải thông qua thực tập, thực hành thực tiễn, thí nghiệm. Việc hình thành kiến thức và kỹ năng, kỹ năng, thái độ, niềm tin trong dạy người phải thông qua trãi nghiệm. Vì vậy, hình thức, nội dung “Dạy chữ, dạy người, dạy nghề” phải được xây dựng thành chương trình, sách giáo khoa, sách hướng dẫn thích hợp.
Dĩ nhiên là để những ý niệm đúng đắn về dạy chữ, dạy người, dạy nghề phát huy được tác dụng cũng phải tháo gỡ những rào cản, xóa khỏi Đk trói buộc như tăng cấp cải tiến thi tuyển, nhìn nhận giáo dục, xây dựng chương trình, nội dung sách giáo khoa, tu dưỡng đào tạo và giảng dạy đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản trị và vận hành giáo dục…
Tóm lại từ “Tiên học lễ – hậu học văn” đến “Dạy chữ, dạy người, dạy nghề” và (“Học để biết, học để thao tác, học để làm người, học để sống chung”) là một quy trình biến hóa, tiến hóa và tân tiến hóa một ý niệm cơ bản về giáo dục ở việt nam. Trong suốt tiến trình đó, lịch sử đã chỉ ra rằng kiến thức và kỹ năng, kỹ năng và tính chuyên nghiệp ngày càng quan trọng nhưng yếu tố cốt lõi, tinh hoa của giáo dục việt nam vẫn là dạy người, học làm người.
NGƯT-TS Phạm Văn Khanh.
Phó quản trị Hội Khoa học Tâm lý – Giáo dục đào tạo và giảng dạy Việt Nam.
Chủ tịch Hội Khoa học Tâm lý và Giáo dục đào tạo và giảng dạy Tiền Giang
—————————————————————————————————————-
Tài liệu tìm hiểu thêm:
1.Giáo dục đào tạo và giảng dạy Thủ đô (2010), Giáo dục đào tạo và giảng dạy Thủ đô số 8. Tp Hà Nội Thủ Đô – tháng 8/2010.
2.Hồ Ngọc Đại (1985), Bài học là gì? NXB Giáo dục đào tạo và giảng dạy 1985.
3. Nghị Quyết Họp báo Hội nghị TW 8 (Khóa XI). Internet.
4.Phạm Văn Khanh (2012), Những lệch hướng trong dạy chữ, dạy người, dạy nghề dưới tầm nhìn giáo dục phổ thông. Internet.
– + Đọc nội dung bài viết In nội dung bài viết Gửi nội dung bài viết
Tương phản
Reply
3
0
Chia sẻ
Clip Câu nói: Tiên học lễ hậu học văn đề cập đến vai trò của đạo đức riêng với ?
You vừa đọc nội dung bài viết Với Một số hướng dẫn một cách rõ ràng hơn về Review Câu nói: Tiên học lễ hậu học văn đề cập đến vai trò của đạo đức riêng với tiên tiến và phát triển nhất
Chia Sẻ Link Download Câu nói: Tiên học lễ hậu học văn đề cập đến vai trò của đạo đức riêng với miễn phí
Heros đang tìm một số trong những Chia SẻLink Download Câu nói: Tiên học lễ hậu học văn đề cập đến vai trò của đạo đức riêng với miễn phí.
Giải đáp vướng mắc về Câu nói: Tiên học lễ hậu học văn đề cập đến vai trò của đạo đức riêng với
Nếu sau khi đọc nội dung bài viết Câu nói: Tiên học lễ hậu học văn đề cập đến vai trò của đạo đức riêng với vẫn chưa hiểu thì hoàn toàn có thể lại Comment ở cuối bài để Admin lý giải và hướng dẫn lại nha
#Câu #nói #Tiên #học #lễ #hậu #học #văn #đề #cập #đến #vai #trò #của #đạo #đức #đối #với